Czy rak jelita grubego to nadal temat tabu w Polsce? Dlaczego tak mało mówi się o chorobie i jej zapobieganiu, skoro należy on do czołówki nowotworów występujących w Polsce? Tylko w 2013 roku w samej Polsce odnotowano 17 tysięcy przypadków zachorowalności, a to czyni go drugim najczęstszym nowotworem u kobiet -  zaraz za rakiem piersi, a trzecim u mężczyzn! Jakie objawy może powodować rak jelita grubego oraz jak wygląda diagnostyka wyjaśnia doktor Konrad Lewandowski.

Kogo najczęściej dotyka rak jelita grubego?

Od 2008 roku marzec jest miesiącem świadomości raka jelita grubego, który corocznie zbiera żniwo na całym świecie. Tylko w 2013 roku w wyniku tej choroby zmarło w Polsce ponad 11 tysięcy osób. Wcześnie wykryty rak daje duże szanse na wyleczenie, dlatego tak ważna jest profilaktyka i zwiększanie świadomości wśród pacjentów po 50 roku życia, u których znacznie wzrasta ryzyko zachorowania na ten typ nowotworu. Do innych ważnych czynników ryzyka zaliczamy dietę bogatą w tłuszcze zwierzęce, ubogą w warzywa i owoce (niska podaż błonnika); niską aktywność fizyczną, nadużywanie alkoholu, otyłość, palenie tytoniu, rodzinne występowanie raka jelita grubego oraz nieswoiste choroby zapalne jelit (wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniewskiego – Crohna)  czy występowanie gruczolaków w jelicie grubym.

Jak niewiele trzeba, by w porę wykryć zmiany w obrębie jelita grubego tłumaczy doktor Konrad Lewandowski:  „Media bardzo dużo mówią o raku jajnika, piersi, białaczce, pomijając trochę nowotwory jelita grubego, a przecież to równie częsta choroba jak te powyższe. Myślę, że większa świadomość wśród pacjentów pomogłaby we wcześniejszym diagnozowaniu, ponieważ częściej wykonywaliby oni badania profilaktyczne. Niestety wiele osób nadal panicznie boi się badania kolonoskopowego, niektóre nadal o nim nie wiedzą - nie znają celu. W mojej praktyce lekarza nierzadko zdarza się, że pacjenci trafiają do szpitala już z rozsianą chorobą nowotworową jelita grubego - bardzo często z przerzutami do wątroby (wykryte przypadkowo w badaniu USG). Kilka ważnych wskazówek kiedy warto zgłosić się do lekarza: niezamierzona utrata masy ciała, nocne poty, częste stany podgorączkowe, krew w stolcu, zmiana rytmu wypróżnień (naprzemienne zaparcia i biegunki), tzw. ołówkowate stolce (bardzo cienki kształt stolca). Bardzo częstym objawem jest niedokrwistość mikrocytarna, czyli taka z niedoboru żelaza. Powodowana jest przewlekłą utratą krwi w małych ilościach i może być spowodowana np. obecnością guza w jelicie grubym. Warto mówić głośno o raku jelita grubego, warto uświadamiać pacjentów, że to właśnie kolonoskopia jest badaniem ratującym życie - i że każdy z nas idąc się zbadać wybiera świadomie zdrowie!”

Wstydliwe badanie, które może uratować życie

Gdy pojawia się podejrzenie nowotworu jelita grubego wykonuje się badania endoskopowe. W zależności od umiejscowienia zmian, może to być rektoskopia, czyli wziernikowanie kanału odbytu i odbytnicy, sigmoidoskopia badanie ostatnich 60 – 80 cm jelita grubego, najczęstszym jednak badaniem umożliwiającym wykrycie zmian w obrębie końcowego odcinka układu pokarmowego jest kolonoskopia. Do zabiegu wykorzystywana jest giętka rura – kolonoskop. Umożliwia on rejestracje obrazu oraz pobranie wycinka do dalszych badań histopatologicznych. Dzień przed badaniem pacjent nie powinien przyjmować żadnych stałych pokarmów, jedynie wodę i środki przeczyszczające, wszystko po to, by dokładnie oczyścić jelita. Samo badanie trwa 15 minut, choć czasami może przedłużyć się o kilka minut. By zwiększyć komfort pacjentów możliwe jest wykonanie badania w znieczuleniu - w ten sposób badanie staje się praktycznie bezstresowe. Proste, nieinwazyjne, kilkuminutowe badanie może w porę pomóc zdiagnozować poważną chorobę. Im wcześniej umówimy się na kontrolne badanie, tym dłużej będziemy zdrowi.