Do tej pory poznano ponad 100 różnych typów wirusa HPV, które podzielono na kilka grup: α, β, γ, μ i v. Do grupy α należy 60 wirusów atakujących nabłonek szyjki macicy, z czego 30 prowadzi do rozwoju raka szyjki macicy. Wirusy typu β zakażają skórę, zaś pozostałe grupy odpowiadają za powstawanie brodawek i z reguły nie są onkogenne. Biorąc pod uwagę zdolność wirusów HPV do tworzenia nowotworów możemy podzielić je na wirusy:

• niskiego ryzyka (HPV 6, 11, 42, 43, 44)

• średniego ryzyka ( HPV 33, 35, 39, 51, 52)

• wysokiego ryzyka (16, 18, 31, 45, 56)

Zakażenie wirusem HPV.

Szacuje się, że na całym świecie wirusem HPV jest zarażonych blisko 630 mln ludzi. Statystycznie większość kobiet przed 50 rokiem życia zostaje zakażona. Zakażenie najbardziej rozpowszechnione jest wśród ludzi młodych, w wieku 18-30 lat, zwłaszcza takich, którzy mają wielu partnerów seksualnych. Jak można zarazić się wirusem HPV? Niestety bardzo łatwo:

• poprzez stosunek seksualny z zarażonym,

• poprzez kontakt z chorą skórą np. kurzajki – tutaj najbardziej niebezpieczne miejsca to basen, sauna czy solarium, z których korzysta zarażony.

Zarażeniu sprzyja młody wiek oraz duża liczba partnerów seksualnych. Ryzyko zwiększają też drobne urazy skóry - stanowiące wrota zakażenia dla wirusa.

Objawy zakażenia wirusem HPV.

Początkowo zakażenie HPV przebiega całkowicie bezobjawowo. Dlatego często nie jesteśmy świadomi tego, że jesteśmy nosicielami tego wirusa. Następnie w wyniku powielania wirusa może wystąpić szereg objawów tj. brodawki skóry oraz błon śluzowych jamy ustnej, dróg oddechowych, narządów płciowych, odbytu i układu moczowego. Wirusy HPV mogą również powodować zmiany skórne tj. plamy barwnikowe, brodawki płaskie, plamy rumieniowe – które często są początkiem inicjacji nowotworowej. Czasem może dojść do rozwoju stanu zapalnego narządów płciowych. Za powstawanie brodawek zwykle odpowiadają wirusy „niskiego ryzyka”. Brodawki okolic intymnych są zwykle płaskie lub okrągłe w kolorze skóry. Są one zazwyczaj bezbolesne, czasami mogą powodować uczucie swędzenia. Większość zakażeń ustępuje samoistnie, maksymalnie po 2 latach, dzięki naturalnej odpowiedzi immunologicznej. Najgroźniejsze jest zakażenie wirusami „wysokiego ryzyka”. Jeśli przetrwają w naszym organizmie, może dojść do rozwoju wielu groźnych nowotworów.

HPV a nowotwory.

Rak szyjki macicy jest jednym z najczęstszych nowotworów narządów płciowych w Polsce. Proces powstawania nowotworów nabłonkowych szyjki macicy jest wieloetapowy i trwa średnio 12-15 lat, chociaż niektóre dane wskazują, że może to być 6 lat. Nie zawsze prowadzi do rozwoju nowotworu złośliwego. Najczęściej wykrywalnymi typami HPV powodującymi raka szyjki macicy są HPV 16 i 18. Rozwojowi nowotworów sprzyja także palenie papierosów, długotrwałe stosowanie terapii hormonalnej, częste stany zapalne dróg moczowo-płciowych oraz predyspozycje genetyczne. W jaki sposób wirus HPV indukuje kancerogenezę?

Zwykle proces kancerogenezy zapoczątkowuje integracja DNA wirusa i gospodarza (tu: człowieka). Dochodzi wówczas do namnażania się wirusowych białek onkogennych, co w konsekwencji prowadzi do niekontrolowanych podziałów zakażonych komórek. Główne białka onkogenne wirusa to:

• E6: Degraduje supresorowe białko p53, które bywa nazywane także „strażnikiem genomu”. Białko p53 odpowiada za zahamowanie podziałów komórkowych i naprawę nieprawidłowego DNA. Brak tego białka daje wirusowi pełne „pole manewru”. E6 oddziałuje także z innymi białkami komórkowymi i wieloma czynnikami transkrypcyjnymi.

• E7: Białko to wiąże się z białkiem RB, które odpowiada za zahamowanie transformacji nowotworowej. Białko RB wiąże się z czynnikiem E2F, który pośrednio inicjuje podziały komórek. Związanie białka E7 z RB powoduje stałe uwolnienie czynnika E2F i w efekcie niekontrolowane podziały komórkowe.

• E5: może uczestniczyć w rozwoju nowotworu poprzez regulacje ekspresji innych wirusowych białek. Hamuje także aktywność białka p21, które bierze udział w regulacji cyklu komórkowego.

Jak już wyżej wspomniano za najbardziej kancerogenne uważane są wirusy HPV 16 i 18. Obecność tych wirusów wykryto w 50% przypadków raka pochwy i w 50% przypadków raka sromu. Występują one także w aż 85% przypadków raka odbytnicy i 50% przypadków raka prącia. Stanowią one też jeden z czynników etiologicznych w przypadku raka krtani (20%). Dlatego tak ważna jest profilaktyka i wczesne wykrycie zakażenia wirusem HPV. Obecnie na rynku dostępne są szczepionki profilaktyczne przeciwko HPV. Są one szczególnie kierowane do ludzi młodych, u których nie doszło jeszcze do zakażenia wirusem. Szczepionki takie jednak nie mają wpływu na regresje zmian nowotworowych, dlatego w przypadku wystąpienia takich zmian ważne jest ich wczesne wykrycie.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, żeby każda kobieta, przynajmniej raz w życiu zrobiła test na obecność HPV. Materiał genetyczny wirusa można zidentyfikować za pomocą metody Real-Time PCR. Materiał do testu stanowi wymaz pobrany od ginekologa. Jest to metoda dająca pewny wynik. Wczesne wykrycie HPV pozwala na wprowadzenie profilaktyki, oraz daje szanse na niemal 100% wyleczenie nowotworu!

Oryginalny artykuł: http://www.genetico.pl/wirus-hpv-zarazliwy-nowotwor.html