Fala upałów z jaką mierzymy się w tym roku w Polsce niesie liczne problemy zdrowotne. Najbardziej zagrożone są niemowlęta i małe dzieci, kobiety w ciąży i seniorzy oraz osoby cierpiące na przewlekłe schorzenia. Jednak każdy, niezależnie od wieku, powinien szczególnie dbać o swój organizm podczas bardzo wysokich temperatur i ostrego słońca.

Gdy słupki na termometrach wędrują w górę, powyżej 25 stopni Celsjusza, organizmowi trudniej utrzymać stałą temperaturę ciała. Nawet zdrowe osoby mogą odczuwać osłabienie i borykać się negatywnymi skutkami upałów: zasłabnięcia, omdlenia, udary cieplne, poparzenia słoneczne. W gorące dni dochodzi też do największej liczby utonięć, ponieważ wiele osób szuka ochłody nad wodą, niestety nierzadko zapominając o ostrożności.

Z najczęściej występującym odwodnieniem organizmu mamy do czynienia, gdy organizm traci więcej wody i elektrolitów niż pobiera. W upalne dni może dojść do odwodnienia, zwłaszcza podczas uprawiania sportu lub aktywnego spędzania czasu na powietrzu. Aby obniżyć temperaturę ciała, więcej się pocimy, przez co zwiększa się zapotrzebowanie organizmu na płyny. Pierwszą oznaką odwodnienia jest pragnienie. Do objawów odwodnienia zaliczamy także: ból głowy, rozdrażnienie, brak koncentracji, suche oczy i napięta, sucha skóra.

Podczas ekspozycji skóry na słońce mogą powstać oparzenia słoneczne. Skóra staje się czerwona i bardzo wrażliwa. Trzeba pamiętać o używaniu preparatów z filtrem przeciwsłonecznym i unikaniu bezpośredniego przebywania na słońcu, gdy promienie słoneczne są najsilniejsze.

Udar cieplny to stan zagrażający życiu, który powstaje na skutek przegrzania organizmu. Może dojść do niego podczas pracy w gorącym i wilgotnym pomieszczeniu, długotrwałego przebywania na słońcu, w trakcie dłuższego marszu, zabaw lub plażowania w okresie dużych upałów oraz w czasie gorących kąpieli wodnych i parowych. Najbardziej narażone są małe dzieci, u których nie rozwinęły się jeszcze odpowiednio mechanizmy termoregulacji oraz osoby starsze z dolegliwościami układu krążenia. Objawy udaru cieplnego to: wysoka temperatura ciała, ból i zawroty głowy, nudności i wymioty; zmiany nastroju; zaburzenia widzenia; szybkie bicie serca; szybkie oddychanie; utrata przytomności.

- Wysokie temperatury mogą negatywnie wpłynąć na samopoczucie ludzi zdrowych, ale dla osób cierpiących na choroby przewlekłe, mogą być bardzo niebezpieczne. Podczas upałów szczególnie zagrożone są osoby z niewydolnością serca, chorobą wieńcową i innymi chorobami krążenia, nadciśnieniem tętniczym i niedociśnieniem, cukrzycą, astmą oskrzelową i przewlekłymi chorobami płuc oraz alergiami wziewnymi, a także z kamicą nerkową i chorobami nerek oraz chorobami dermatologicznymi - mówi dr n. med. Iwona Kozak-Michałowska, Dyrektor ds. Nauki i Rozwoju Synevo

W czasie upałów szczególnie powinny uważać osoby z chorobami układu krążenia, zwłaszcza z niewydolnością serca. Gdy intensywnie się pocimy, naczynia krwionośne się rozszerzają i dochodzi do gwałtownego spadku ciśnienia krwi, więc serce zaczyna szybciej bić. U osób z chorobą wieńcową może to doprowadzić do niedokrwienia serca. Duży spadek ciśnienia jest bardzo niebezpieczny dla osób leczących się na nadciśnienie, może doprowadzić nawet do niedotlenienia mózgu. Niedociśnienie tętnicze, które grozi omdleniami, jest przeciwwskazaniem do wychodzenia z domu w czasie upałów.

Wraz z potem wydalane są sód, potas i inne mikro i makroelementy. Zaburzenie równowagi pomiędzy sodem i potasem może prowadzić do zawału serca. Ponadto nadmierna utrata wody powoduje problemy z krążeniem i pracą nerek. Duża utrata wody prowadzi też do zagęszczenia moczu, które jest niebezpieczne dla osób z kamicą nerkową. Niezwykle ważne dla nich jest przyjmowanie przynajmniej trzech litrów płynów dziennie, w czasie upałów ilość tę należy zwiększyć. Zalecana jest też niskobiałkowa dieta.

Cukrzyca to kolejna z chorób, której objawy zaostrzają się w czasie upałów. Diabetycy, którzy w wyniku swojej choroby cierpią na zaburzenia metaboliczne są bardziej narażeni na udar cieplny, odwodnienie i nadmierne wyczerpanie. Upał wpływa na wchłanianie insuliny, może więc skutkować wahaniami glikemii. Chorzy na cukrzycę w czasie upałów powinni stale monitorować poziom cukru we krwi i unikać odwodnienia. Niebezpieczne jest dla nich także promieniowanie UV, bowiem ich wrażliwa na słońce skóra ma niską tolerancję na promienie słoneczne, co może powodować plamy na skórze, pęcherzycę cukrzycową lub złogi lipidowe.

Wysoka temperatura powoduje szybszą utratę wody i może też powodować nadmierne wysuszenie dróg oddechowych. Ponadto w rozgrzanym powietrzu unoszą się alergeny i kurz, co sprawia, że w astmie i POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc) dochodzi do nasilenia objawów. Podczas upałów powietrze jest przesycone alergenami, co oczywiście szkodzi również alergikom.

Promieniowanie UV i związane z jego działaniem uszkodzenia skóry utrudniają leczenie chorób dermatologicznych, powodują też późniejsze zaostrzenie objawów chorobowych. Unikanie upałów jest też wskazane w przypadku osób cierpiących na choroby skóry o podłożu alergicznym np. AZS (atopowe zapalenie skóry) czy inne schorzenia powodujące nadmierną suchość skóry.

Jak sobie radzić w trakcie upałów, by nie zaszkodziły one zdrowiu?

W czasie upałów konieczne jest picie dużych ilości płynów. Najlepiej wody lub wody z dodatkiem cytryny, świeżych liści mięty. Mocno schłodzone napoje przynoszą efekt schłodzenia tylko na chwilę, lepiej pić ciepłe napoje np. słabą herbatę, która dobrze nawadnia organizm. Możemy też spożywać soki warzywne np. sok pomidorowy (dostarcza potas, który w upalne dni szybko tracimy). Powinniśmy natomiast unikać słodkich, gazowanych napojów oraz wszystkich moczopędnych, które odwadniają organizm np. kawy. W gorące dni dużą popularnością cieszą się zimne napoje alkoholowe, ale ich picie jest dużym błędem, ponieważ podczas upałów organizm gorzej sobie radzi z trawieniem alkoholu i jest to dla niego duże obciążenie.

- Pamiętajmy o uzupełnianiu płynów W czasie upałów warto pić ciepłe, nawet gorące napoje, które zmobilizują organizm do pocenia się, a tym samym usprawniają termoregulację. Podobnie jest z jedzeniem, lody dają tylko chwilową ulgę, a ciepły lub pikantny posiłek wzmaga pocenie się, czyli uruchamia się naturalny proces chłodzenia. Ponadto, gdy jest gorąco warto jeść potrawy przyrządzane na ostro, ponieważ pikantne przyprawy zapobiegają namnażaniu się bakterii w wysokich temperaturach i skutkują często występującym latem zatruciem pokarmowym. Odpowiedni strój również pomaga przetrwać upalne dni. Dobrze sprawdza się lekka, przewiewna odzież z materiałów naturalnych, takich jak len i bawełna, najlepiej w jasnych kolorach, które będą odbijały światło słoneczne. Ważne jest też nakrycie głowy, okulary przeciwsłoneczne z filtrami UV, w które najlepiej zaopatrzyć się u optyka, oraz stosowanie kremów z filtrem. – radzi dr n. med. Iwona Kozak-Michałowska, Dyrektor ds. Nauki i Rozwoju Synevo

Upały są szczególnie niebezpieczne w godzinach od 12.00 do 16.00, kiedy temperatura powietrza osiąga maksymalne wartości w ciągu doby. W tym czasie dochodzi do największej liczby przypadków omdleń i zasłabnięć spowodowanych upałem. Dobrze jest schładzać organizm np. biorąc zimny prysznic (nawet kilka razy dziennie), robiąc zimne okłady, wybrać się nad wodę lub do miejskiej fontanny. Można też posiedzieć z książką w cieniu drzew. W pomieszczaniach można się wspierać wentylatorami lub klimatyzacją, pamiętając jednak, by z nią nie przesadzić i nie nabawić się przeziębienia. Warto również zrezygnować z otwierania okien w najcieplejszych częściach dnia i wietrzyć mieszkania wczesnym rankiem lub w nocy, gdy temperatura spada.

Więcej na ten temat: www.synevo.pl

Nadesłał: Agencja Społem http://agencjaspolem.pl