Przed Tobą dziewięć niezwykłych miesięcy. Trzy pierwsze miesiące bywają pełne niespodzianek, jest to bowiem czas, w którym ciąża nie jest jeszcze widoczna, ale organizm już bardzo ciężko pracuje
w związku z jej rozwojem. Czeka go bowiem rewolucja - musi przygotować odpowiednie warunki dla rozwoju maluszka.

Co się dzieje z ciałem przyszłej mamy?

Zapłodnienie to moment, w którym rozpoczynają się zmiany w gospodarce hormonalnej organizmu. Nasila się wydzielanie funkcjonujących hormonów i rozpoczyna produkcja nowych, występujących
w okresie ciąży[1]. Ich zadaniem jest przygotowanie ciała kobiety do tego, by zagnieżdżający się
w macicy zarodek mógł prawidłowo się rozwijać i przez cały okres ciąży „mieszkać" w stabilnych
i bezpiecznych warunkach otrzymując składniki odżywcze, aż wreszcie, by przygotować mamę
i dziecko do porodu.

Jak działają hormony w tym okresie?

Upraszczając skomplikowany biologicznie mechanizm ich działania, możemy stwierdzić, że głównym zadaniem estrogenów w tym czasie jest przygotowanie śluzówki macicy na przyjęcie zarodka, z kolei progesteron odpowiada za zagnieżdżenie się jaja w macicy. Jego zadaniem jest również zapobieganie zbyt silnym i przedwczesnym skurczom. W późniejszym etapie ciąży, większą rolę odgrywa oksytocyna, odpowiedzialna za skurcze macicy podczas porodu oraz wytwarzaną przez przysadkę mózgową prolaktynę, niezbędną do produkcji pokarmu w gruczołach piersiowych, nazywana także hormonem mlecznym[2].

Hormony odpowiadają jednak nie tylko za fizyczne zmiany w ciele. Wahania nastrojów i chwilowa utrata stabilności emocjonalnej to również ich „sprawka" ...

Jak troszczyć się o siebie i malucha (nie tylko) w pierwszym trymestrze ciąży?

Od pierwszych chwil warto pamiętać o kilku zasadach.

1.      Nie bój się pytać.

To naturalne, że jest w tobie wiele obaw. Na pierwszą wizytę lekarską najlepiej umówić się pomiędzy 8. a 12. tygodniem ciąży. Podczas niej dowiesz się, jakie badania należy wykonać
i poznasz prawdopodobny termin porodu. Lekarz oceni zdrowie i stan ciąży i odpowie na wszystkie Twoje pytania. Warto je zanotować, by w czasie wizyty nic ci nie umknęło.

2.      Dbaj o siebie.

Teraz to jeszcze ważniejsze niż wcześniej. Staraj się wysypiać i zrezygnuj z niezdrowych nawyków oraz używek. Jeśli do tej pory byłaś aktywna, nie rezygnuj z ruchu! Pewne ćwiczenia mogą być niewskazane w czasie ciąży jednak, jeśli lekarz nie odnotuje przeciwwskazań, spaceruj, pływaj, zapisz się na jogę lub specjalne zajęcia dla przyszłych mam. Ruch
i odpowiednie ćwiczenia spowodują, że Twoje ciało będzie lepiej przygotowane do porodu.

3.      Pij wodę!

Zgodnie z Rekomendacją Instytutu Żywności i Żywienia, zapotrzebowanie na płyny
u przyszłej mamy wynosi ok. 2,3l płynów dziennie, a u kobiet karmiących wzrośnie nawet
o kolejne 400 ml. Należy jednak pamiętać, że mowa tu również o płynach zawartych
w posiłkach stałych, zupach czy kompotach, jednak 80% powinno być dostarczane pod postacią wody[3].

4.      Zatroszcz się o skórę.

Choć nawodnienie to podstawa, nie można zapominać o odpowiedniej pielęgnacji ciała. Dobrze nawilżona i natłuszczona skóra jest odporniejsza i bardziej elastyczna. W czasie ciąży sylwetka dość szybko się zmienia, co sprawia, że mogą na skórze pojawić się rozstępy- przy właściwej pielęgnacji skóry istnieje szansa, że zminimalizujemy ryzyko ich pojawienia. Oprócz ud i brzucha pamiętaj także o piersiach. W czasie trwania ciąży biust może powiększyć się nawet o kilka rozmiarów, dlatego warto zadbać o dobór właściwego biustonosza i postawić na model, który „rośnie" wraz z nimi.

5.      Jedz dla dwojga, a nie za dwoje!  

A oprócz tego zwróć szczególną uwagę na to, co masz na talerzu. W I trymestrze ciąży zapotrzebowanie na kalorie wcale nie wzrasta, natomiast na witaminy i mikroelementy rośnie nawet o 50-80 procent! Ich podstawowe źródło powinna stanowić dobrze zbilansowana dieta[4].

Wiele mam zastanawia się nad włączeniem do ciążowego menu różnych suplementów diety. Rutynowe stosowanie preparatów wielowitaminowych u wszystkich ciężarnych nie jest zalecane, jeśli nie ma do tego określonych wskazań medycznych[5]. Nie dotyczy to jednak kwasu foliowego, niezwykle ważnego składnika gospodarki witaminowej organizmu, którego odpowiednią ilość trudno jest zapewnić, jeśli jedynym jego źródłem jest dieta.

Kwas foliowy - dlaczego jest tak ważny?

Kwas foliowy to jedna z witamin z grupy B. Ważna zwłaszcza dla zdrowia nienarodzonego dziecka oraz dla prawidłowego przebiegu ciąży. Badania wykazały, że kwas foliowy pomaga we właściwym rozwoju kręgosłupa i znacznie obniża możliwość urodzenia dziecka z wadą cewy nerwowej[6].  Przyjmowanie kwasu foliowego w ciąży chroni też przed odklejeniem łożyska, przedwczesnym porodem i małą masą urodzeniową dziecka, a przyszłą mamę przed niedokrwistością[7].

FOLIK (Acidum folicum) Skład: 1 tabletka zawiera 0,4 mg kwasu foliowego. Postać farmaceutyczna: Tabletki. Tabletki barwy jasnożółtej, okrągłe, obustronnie płaskie. Wskazania: Zapobieganie niedoborom kwasu foliowego u kobiet przed poczęciem i we wczesnym okresie ciąży, w celu zmniejszenia ryzyka powstawania wad cewy nerwowej u potomstwa. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną, lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.  Podmiot odpowiedzialny: Gedeon Richter Polska Spółka z o.o. ul. ks. J. Poniatowskiego 5, 05-825 Grodzisk Mazowiecki. 24-godzinny System Informacji Medycznej oraz zgłaszanie działań niepożądanych: +48-22-755-96-48 Adres e-mail: lekalert@grodzisk.rgnet.org Data aktualizacji: 23_05_2018.

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

[1] https://www.poradnikzdrowie.pl/ciaza-i-dziecko/przebieg-ciazy/hormony-w-ciazy-prawdziwa-burza-aa-1eWL-4e2Z-2eU2.html

[2] https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/przebiegciazy/77575,zmiany-fizjologiczne-u-kobiet-w-ciazy

[3] https://www.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2020/12/Normy_zywienia_2020web-1.pdf

[4] Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2020, tom 5, nr 4, strony 170-181, ISSN 2451-0122

https://www.ptgin.pl/sites/default/files/page-2021/Rekomendacje%20Polskiego%20Towarzystwa%20Ginekolog%C3%B3w%20i%20Po%C5%82o%C5%BCnik%C3%B3w%20dotycz%C4%85ce%20suplementacji%20u%20kobiet%20ci%C4%99%C5%BCarnych.pdf

[5] Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2020, tom 5, nr 4, strony 170-181, ISSN 2451-0122 https://www.ptgin.pl/sites/default/files/page-2021/Rekomendacje%20Polskiego%20Towarzystwa%20Ginekolog%C3%B3w%20i%20Po%C5%82o%C5%BCnik%C3%B3w%20dotycz%C4%85ce%20suplementacji%20u%20kobiet%20ci%C4%99%C5%BCarnych.pdf

[6] https://imid.med.pl/pl/dla-pacjenta/porod-w-instytucie/ciaza-kwas-foliowy

[7] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/157302,kwas-foliowy-i-jego-znaczenie-dla-zdrowia