Choroby przewlekłe.

W przebiegu COVID-19 nasileniu mogą ulegać procesy patologiczne, które toczyły się w chorych narządach już wcześniej. Aktualnie, niekorzystny wpływ na przebieg COVID-19 najlepiej udokumentowano dla:

- poważnych chorób sercowo-naczyniowych (niewydolność serca, choroba wieńcowa, kardiomiopatie)

- chorób nowotworowych

- przewlekłej choroby nerek

- przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP)

- otyłości (BM I≥ 30)

- cukrzycy typu 2

- anemii sierpowatej

- stanów po przeszczepie narządów.

Współistniejące, czyli jakie?

Mimo, iż od początku pandemii oczywistymi czynnikami ryzyka ciężkich następstw zakażenia SARS-CoV-2 były:

- starszy wiek (> 65 rż)

- choroby współistniejące

to definicja tych chorób, podawana przez różne źródła, była raczej mało obiektywna.

Jaskrawe przykłady.

Dość przywołać za jednym z nich - COVIDu powinny się bać szczególnie osoby z trądzikiem, drażliwym jelitem i obgryzające paznokcie. Te przykłady są dość jaskrawe, ale nawet w odniesieniu do bardziej typowych schorzeń - stanowiska grup eksperckich z całego świata podlegały na przestrzeni ostatnich miesięcy ewolucji.

Pogorszenie wydolności.

Przez typowe schorzenia rozumiemy choroby przewlekłe, w wyniku których dochodzi do pogorszenia wydolności organizmu na wielu płaszczyznach, również w zakresie obniżenia jego zdolności zwalczania infekcji.

Ponadto, w przebiegu COVID-19 nasileniu mogą ulegać procesy patologiczne już wcześniej toczące się w chorych narządach - np. dalsze zmniejszanie rezerwy płucnej u chorych z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) czy pogarszanie funkcji serca u Pacjentów z niewydolnością tego organu.

Lista tych schorzeń i innych czynników ryzyka:

- podlega ciągłej rewizji

- jest uzupełniana i weryfikowana w miarę pojawiania się wiarygodnych danych z obserwacji dużych grup Pacjentów.

Powiązania mniej jednoznaczne.

Obok powyższych, mniej jednoznaczne powiązania z ciężkim przebiegiem COVID-19 opisywane są m.in. dla:

- innych chorób układu oddechowego (takich jak astma, idiopatyczne zwłóknienie płuc, mukowiscydoza)

- nadciśnienia tętniczego

- chorób naczyń mózgowych

- chorób wątroby

- cukrzycy typu 1

- zaburzeń odporności

- wrodzonych chorób metabolicznych.

Inne grupy ryzyka.

Do grup ryzyka zalicza się też osoby, które:

- palą papierosy

- są poddane terapiom immunosupresyjnym np. w przebiegu chorób zapalnych bądź po przeszczepach narządów lub szpiku. Ocenia się, że niebezpieczeństwo ciężkiego przebiegu COVID-19 może dotyczyć 1 na 6 osób.

Indywidualna odporność.

Większość zakażonych wirusem SARS-CoV-2 doświadczy jedynie łagodnych objawów infekcji, gdyż ich układ immunologiczny sprawnie i szybko zareaguje na wirusa. Odporność organizmu jest jednak kwestią indywidulaną i zależy od:

- predyspozycji

- wieku

- ogólnego stanu zdrowia.

Niedobory odporności.

Istnieje szereg wrodzonych, jak i nabytych niedoborów odporności (np. HIV/AIDS), ale zdolność do efektywnej odpowiedzi immunologicznej spada:

- wraz z wiekiem

- w wyniku chorób współistniejących.

Ciągłe stany zapalne.

Zarówno fizjologiczny proces starzenia, jak i schorzenia przewlekłe - wiążą się ze stałą obecnością stanu zapalnego w organizmie, co z kolei prowadzi do wyczerpania układu odpornościowego. Stan zapalny to nie tylko cecha „typowych” schorzeń zapalnych - obserwuje się go również w otyłości, miażdżycy, zespole metabolicznym i cukrzycy.

Styl życia.

O ile nie mamy wpływu na choroby wrodzone to wiele schorzeń z powyższej listy rozwija się latami, a ich pojawienie się w znacznej mierze zależy od naszego stylu życia. Również to, jak będzie przebiegał proces starzenia i jak długo organizm utrzyma optymalną, właściwą dla wieku formę, zależy od naszych codziennych wyborów.

Najważniejsze wskazówki.

1. Jeśli walczysz z takimi chorobami cywilizacyjnymi jak: otyłość, schorzenia sercowo-naczyniowe, cukrzyca 2 typu czy niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby - przejdź na bilansowaną dietę (najlepiej śródziemnomorską).

2. Unikaj czerwonego mięsa, alkoholu i palenia tytoniu (to podstawy profilaktyki antynowotworowej).

3. Jeśli chcesz poprawić kondycję nerek i wątroby - wystrzegaj się używek, a także nadmiaru leków (również tych dostępnych bez recepty).

4. Uzupełnieniem zawsze jest regularna aktywność fizyczna.

We wczesnym wychwyceniu wielu nieprawidłowości zdrowotnych mogą pomóc Ci takie badania laboratoryjne jak np.:

1. Morfologia krwi (CRP jako uzupełnienie).

Wieloparametrowy wynik tego badania może sygnalizować:

- problemy z odpornością

- toczące się infekcje

- problemy onkologiczne

- anemię (np. w przebiegu chorób przewlekłych).

Cennym uzupełnieniem morfologii jest oznaczenie stężenia białka C-reaktywnego (CRP), czyli niespecyficznego wskaźnika toczącego się stanu zapalnego. Kiedy stężenie CRP może wzrastać? Np.:

- w przebiegu infekcji

- po urazach

- w szeregu przewlekłych chorób zapalnych (RZS, nieswoiste zapalne choroby jelit, nowotwory).

2. Kreatynina (wynik z wyliczeniem eGFR).

Szacuje się, że na przewlekłą chorobę nerek, czyli jedną z głównych chorób predysponujących do ciężkiego przebiegu COVID-19, choruje nawet 10-15% światowej populacji. Przez długi czas może ona rozwijać się bezobjawowo. Dlatego tak ważne są profilaktyczne, regularne badania nerek.

W szczególności dotyczy to osób z:

- cukrzycą

- nadciśnieniem

- otyłością.

Głównym, laboratoryjnym wykładnikiem funkcji nerek jest badanie poziomu kreatyniny, którego wynik przedstawiany jest łącznie z wyliczeniem tzw. estymowanego wskaźnika filtracji kłębuszkowej (eGFR). Wzrost stężenia kreatyniny we krwi, któremu towarzyszy spadek parametru eGFR - wskazuje na niewydolność nerek.

Diagnostykę dysfunkcji tego narządu można poszerzyć o badanie:

- ogólne moczu

- wydalania białka z moczem (badanie ACR).

3. Glukoza.

Podstawowym badaniem w kierunku cukrzycy i stanów ją poprzedzających jest oznaczenie na czczo tego cukru we krwi. Cukrzyca nie jest chorobą śmiertelną, ale może prowadzić do wielu powikłań zagrażających życiu, które związane są z uszkodzeniem ścian naczyń krwionośnych - dużych i małych (np. nerkowych). W jej przebiegu dochodzi również do wzrostu podatności na infekcje.

4. Lipidogram.

Aby ocenić ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych należy spojrzeć na parametry lipidogramu. Jego wartości odzwierciedlają stan gospodarki lipidowej organizmu.

Profil lipidowy oznaczamy, kiedy chcemy stwierdzić ew. zaburzenia poziomu:

1. Cholesterolu całkowitego

2. Poszczególnych frakcji cholesterolu tj.

- „złego” cholesterolu LDL

- „równie złego” cholesterolu nie-HDL

- „dobrego” cholesterolu HDL frakcji.

3. Trójglicerydów.

Co w sytuacji, gdy wyniki któregoś z powyższych parametrów lipidogramu są nieprawidłowe? Wówczas mówimy o dyslipidemii, która może doprowadzić do rozwoju nadciśnienia, a ono z kolei do niewydolności serca. Choroba ta może:

- stanowić przyczynę poważnego przebiegu COVID-19

- nasilić się lub ujawnić po przebyciu choroby.

Diagnostykę niewydolności serca może wspomóc laboratoryjne oznaczanie peptydu natriuretycznego (BNP lub NT pro-BNP).

Próby wątrobowe.

Stłuszczenie wątroby na podłożu metabolicznym (MAFLD, NAFLD), czyli zaburzeń w gospodarce energetycznej, przez niektórych autorów wymieniane jest jako jeden z czynników ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19.

Ta najpowszechniejsza na świecie i w Polsce choroba wątroby (może dotyczyć nawet 25% Polaków) rozpoznawana jest na podstawie badań obrazowych. Jednak jej podejrzenie budzić mogą nawet granicznie nieprawidłowe wyniki oznaczania we krwi aktywności enzymów wątrobowych: ALT i GGTP, rzadziej obserwować można wzrost poziomu bilirubiny.

Na zagrożenie NAFLD wskazuje dieta wysokokaloryczna, która jest bogata w:

- rafinowane węglowodany

- tłuszcze nasycone

- słodzone napoje.

Choroba ta często współwystępuje z tzw. zespołem metabolicznym (otyłość, nadciśnienie, dyslipidemia czy nieprawidłowy poziom glukozy na czczo).

Jeśli chcesz ocenić stan wątroby i dróg żółciowych oznacz:

- aktywności enzymów wątrobowych (ALT, AST, GGTP i ALP)

- stężenie bilirubiny całkowitej.

„Zdrowie pod lupą”

W dotychczasowych akcjach profilaktycznych sieć laboratoriów medycznych Diagnostyka zwracała uwagę, że badania laboratoryjne mogą być „lustrem”, które odzwierciedla całościowo stan naszego zdrowia. Podczas wiosny 2020 r. trwał I etap kampanii edukacyjno-profilaktycznej „Zdrowie pod lupą” (położono wówczas nacisk na badania, które oceniają stan wątroby i nerek).

Od końca września 2020 r. trwa natomiast II etap tej kampanii pt. "Zdrowie pod lupą w dobie pandemii". Obecnie Diagnostyka zachęca do:

- wykonania badań w kierunku chorób, które predysponują do ciężkiego przebiegu COVID-19

- sprawdzenia czy przebyliśmy infekcję wirusem SARS-CoV-2.

2 zestawy badań.

W obecnej, jesiennej odsłonie kampanii - wykonać można 2 zestawy badań w niższych cenach, tj.:

e- Pakiet „Zdrowie w dobie pandemii” + raport:

- zestaw badań „ogólnych”, które pozwalają ocenić ryzyko chorób współistniejących (m.in. cukrzycy, chorób nerek czy wątroby, stanów zapalnych lub predyspozycji do nadciśnienia)

- w jego skład wchodzi 14 badań: morfologia krwi, glukoza, lipidogram (CHOL, HDL, nie-HDL, LDL, TG), kreatynina z eGFR, próby wątrobowe (ALT, AST, GGTP i ALP) oraz CRP

- do wyników badań dołączony jest automatyczny raport, który pozwala na ich interpretację (będzie dostępny po wykonaniu i zatwierdzeniu wszystkich badań z pakietu)

- zestaw badań w trakcie trwania akcji kosztuje 79 PLN (zamiast 172 PLN).

e-Pakiet koronawirus SARS-CoV-2

- to panel przeciwciał, który wykrywa obecność przeciwciał anty-SARS-CoV-2 w dwóch klasach: IgG i IgM

- jest testem serologicznym półilościowym, który umożliwia oznaczenie przeciwciał, powstających po kontakcie z wirusem SARS-CoV-2, bardziej dokładnie niż test jakościowy

- dowiedziono, że przeciwciała klasy IgM i IgG pojawiają się we krwi prawie równocześnie

- wynik dodatni badania wskazuje najpewniej na przebyty kontakt z wirusem SARS-CoV-2

- zestaw badań w trakcie trwania akcji kosztuje 169 PLN (zamiast 240 PLN).

Jak wykonać badanie i odebrać wynik?

Aby przebadać się w ramach tej akcji:

1. Kup w e-sklepie sieci Diagnostyka pakiet (bądź obydwa pakiety) w niższych cenach, które obowiązują podczas trwania akcji.

2. Po zakupie na podany e-mail otrzymasz:

- potwierdzenie zamówienia

- voucher, który powinieneś pokazać w punkcie pobrań sieci Diagnostyka.

Badania z pakietów wykonywane są w placówkach, które realizują sprzedaż internetową.

3. Udaj się do punktu pobrań na badanie.

4. Wyniki badań będą dostępne w serwisie www.wyniki.diag.pl lub możliwe do odbioru w punkcie pobrań.

Kampania "Zdrowie pod lupą w dobie pandemii" potrwa do 30 listopada 2020 r. i do tego dnia możesz wykupić pakiety badań w obniżonych cenach (ważność zakupionych voucherów wynosi 90 dni od daty zakupu).