W jakich sytuacjach Polacy ich używają, a kiedy z nich rezygnują (np. dla własnej wygody)? Aż 92 proc. respondentów wskazało, że najczęściej sięga po nie podczas korzystania z komputera. Wyniki raportu komentują Tomasz Leszczyński oraz Grzegorz Romanik, optycy i optometryści oraz eksperci Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej.

Które czynności „lubią" okulary?

 W przywołanym badaniu ankietowani zostali zapytani o okoliczności oraz sytuacje, podczas których korzystają ze wsparcia okularów korekcyjnych. Jak zatem kształtowały się odpowiedzi na pytanie: „w jakich sytuacjach zdarza ci się nosić okulary?" Wyniki wskazują, że uczestnicy badania najczęściej wybierają ten sposób korekcji podczas pracy przed komputerem - ta odpowiedź została wybrana przez 92 proc. osób, natomiast 9 na 10 badanych Polaków potrzebuje okularów do czytania np. książek lub gazet. W czasie pracy lub na zajęciach w szkole/na uczelni z okularów korzysta 85 proc. ankietowanych, zaś niemal 8 na 10 badanych (77 proc.) w trakcie prowadzenia samochodów. Osoby z wadą wzroku wykorzystują okulary nie tylko w ramach wykonywania obowiązków, ale również podczas czasu wolnego - 80 proc. używa ich do oglądania telewizji, po 73 proc. w ramach wizyty w kinie i spotkań towarzyskich, a 70 proc. podczas spaceru. Najmniej osób wskazało odpowiedź „kiedy uprawiam sport", którą wybrało 57 proc. osób poddanych badaniu. Aktywność fizyczna sprawia, że korzystanie z klasycznych okularów korekcyjnych staje się mało komfortowe, dlatego część badanych zamienia je wówczas na soczewki kontaktowe lub niestety całkowicie rezygnuje z korekcji, a tym samym - dobrego widzenia.

Korzystanie z okularów podczas wykonywania konkretnych czynności jest uwarunkowane przede wszystkim wadą wzroku, którą posiada pacjent - komentuje Tomasz Leszczyński, optyk i optometrysta oraz ekspert Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej - Według najnowszego raportu KRIO, w Polsce blisko 2/3 osób ze stwierdzoną wadą wzroku ma krótkowzroczność, dlatego naturalną reakcją jest zakładanie okularów do oglądania telewizji, jazdy samochodem, podczas pracy, pobytu w szkole lub na uczelni czy wizyty w kinie. Analogicznie, osoby u których stwierdzono nadzwroczność korzystają z okularów np. do czytania książek lub gazet, ale również podczas pracy z urządzeniami elektronicznymi - telefonami komórkowymi lub komputerami. Coraz więcej osób decyduje się nosić okulary przez cały dzień - niezależnie od czynności, którą w danej chwili wykonują. Dlaczego? Przede wszystkim ze względu na aspekt komfortu - nieustanne zakładanie i zdejmowanie okularów może być uciążliwe, a jednocześnie powodować ich szybsze uszkodzenie mechaniczne. Coraz częściej pacjenci z wadą wzroku decydują się na zakup okularów progresywnych, które umożliwiają ostre widzenie osób i przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach. Odpowiedzi na pytanie, czy tego typu okulary będą dla nas odpowiednie, powinniśmy jednak szukać u sprawdzonego optyka. Warto sobie uświadomić, że istnieje wiele wad wzroku i mogą być one złożone. Dlatego, jeśli okulary zostały odpowiednio dobrane do wad, które posiada pacjent, będzie on na pewno bez problemów z nich korzystać, niezależnie od okoliczności i wykonywanych czynności - dodaje.

Polacy korzystają z okularów tylko o ściśle określonych porach dnia?

Uczestnicy badania zostali zapytani również o porę dnia, która determinuje noszenie przez nich okularów. Największa grupa ankietowanych korzysta z tego sposobu korekcji wady wzroku w ciągu dnia oraz wieczorami (kolejno 66 proc. oraz 65 proc. wskazań), niezależnie od wykonywanych obowiązków. Z kolei 55 proc. badanych używa okularów rano (bez względu na okoliczności), a jedynie 38 proc. nosi je bez przerwy przez cały dzień. Warto jednak zaznaczyć, że niektóre z czynności mają przypisaną określoną porę w ciągu dnia - dlatego część ankietowanych korzysta z okularów tylko w ściśle określonej sytuacji. W godzinach porannych największa grupa używa ich podczas wykonywania obowiązków zawodowych lub edukacyjnych (9 proc.), pracy przed komputerem (8 proc.), do czytania (7 proc.) oraz do prowadzenia pojazdów (6 proc.). W ciągu dnia najwięcej osób korzysta z okularów do czytania i podczas pracy lub zajęć w szkole/na uczelni (obie odpowiedzi uzyskały po 16 proc. wskazań), w trakcie użytkowania komputera (14 proc.) i do prowadzenia pojazdów (12 proc.). Natomiast wieczorem okulary najczęściej wykorzystywane są podczas pracy przed komputerem (12 proc.), do czytania (11 proc.) i do oglądania telewizji (10 proc.).

Niezależnie od pory dnia (permanentnie) aż 69 proc. ankietowanych wykorzystuje okulary w trakcie korzystania z komputera, 65 proc. wskazało odpowiedź „do czytania", a 62 proc. - „do pracy lub na zajęciach w szkole/na uczelni", na czwartym miejscu wśród odpowiedzi z największą liczbą wskazań znalazło się „do oglądania telewizji" (60 proc.). Warto zaznaczyć, że istnieją takie czynności i obowiązki, które ankietowani wykonują bez korzystania z okularów. Do najczęściej deklarowanych należą: aktywność fizyczne - 43 proc. odpowiedzi, podczas spaceru - 30 proc., na spotkaniach towarzyskich i w czasie wyjścia do kina - po 27 proc. oraz „do prowadzenia pojazdów" - 23 proc. Korzystanie z okularów podczas aktywności fizycznej może wydawać się niewygodne, ale warto także pamiętać, że optyk może dla nas dostosować oprawki do uprawiania sportu - wystarczy, że dokładnie wyjaśnimy optykowi nasze oczekiwania, a ten po wnikliwym wywiadzie zaproponuje specjalistyczne rozwiązanie. Przy tej okazji warto zaznaczy, iż zawsze gdy odczuwamy dyskomfort w widzeniu, powinniśmy korzystać z odpowiedniej korekcji.

Okulary to nie wszystko - jak dbać o nasze oczy?

Korzystanie z okularów zdecydowanie poprawia komfort życia osób ze stwierdzoną wadą wzroku. Pozwalają one czuć się swobodnie podczas wykonywania codziennych obowiązków oraz „legalizują" niektóre nasze aktywności (np. pozwalają bez przeszkód i zagrożenia prowadzić samochód). Zakup i użytkowanie okularów nie wyczerpuje jednak tematyki dbania o nasze oczy - codziennie narażonych na bodźce, które mogą pogłębić naszą wadę wzroku. Jednym z zagrożeń jest niewątpliwie wszechobecna elektronika, która źle wykorzystywana może przysporzyć nam problemów z widzeniem. Z raportu KRIO jasno wynika, że zdecydowana większość osób z wadą wzroku korzysta z okularów podczas pracy przed komputerem, a na czwartym i szóstym miejscu z największą liczbą wskazań znalazły się odpowiedzi „do oglądania telewizji" oraz „do kina". Czy rzeczywiście mamy się czego obawiać?

Współczesność jest „opanowana" przez ekrany, które dla naszych oczu są nadal nowością, do której organizm biologicznie nie jest dostosowany - komentuje Grzegorz Romanik, optyk i optometrysta oraz ekspert Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej. - Człowiek w procesie ewolucyjnym nauczył się widzieć kolory w dali, które zazwyczaj oznaczały dostrzeżone pożywienie. Co zatem ze światłem niebieskim tuż przed nasza twarzą? W trosce o nasze dobre widzenie zdecydowanie powinniśmy ograniczać patrzenie na podświetlane ekrany do minimum. W ciągu dnia w pracy będzie to prawdopodobnie niemożliwe, dlatego zadbajmy o nasz czas wolny. Mamy tendencję do często spoglądania z bliskiej odległości na telefon - aby sprawdzić godzinę lub być na bieżąco ze statusami naszych znajomych czy idoli w serwisach społecznościowych. To jednak rutyny, które można łatwo zmienić. Godzinę warto sprawdzać na zwykłym zegarze, a aktualizacje z całego dnia przeczytać za jednym razem wieczorem, co zdecydowanie skróci czas spędzony przed ekranem. Nie warto jednak robić tego tuż przed snem! Światło ekranów LED zaburza nasz zegar biologiczny, nawet krótka sesja ze smartfonem w łóżku przed zaśnięciem może skutkować dłuższym procesem zasypiania. Światło niebieskie poprzez nasz narząd wzroku stymuluje część mózgu zwaną szyszynką, co skutkuje produkcją serotoniny, a ta „pobudza" nasz organizm - dodaje.

Więcej informacji na temat wad wzroku, sposobów ich korekcji oraz specjalistycznych badań można znaleźć w filmach edukacyjnych Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej, zrealizowanych pod merytorycznym patronatem Wydziału Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, z udziałem optyków, optometrystów i okulistów. Materiały dostępne są pod adresem: http://www.krio.org.pl/filmy-edukacyjne

[1] Raport zrealizowany na zlecenie Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej - badanie ilościowe realizowane techniką CAWI - przeprowadzone wśród członków społeczności badawczej Zymetrii. Realizacja badania: 07.06.2018 - 10.06.2018 r, N=512.