Z inicjatywy Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego co roku obchodzony jest Tydzień Świadomości Dławicy Piersiowej. W Polsce w tym roku celebrujemy ten tydzień w dniach 18-24 września. W tym czasie zaplanowano aktywności, których celem jest budowanie świadomości społecznej na temat dławicy piersiowej, pozostającej nadal poważnym schorzeniem kardiologicznym, które jeśli zostanie zbyt późno zdiagnozowana i nieleczone, może prowadzić do poważnych powikłań – zawału serca czy udaru mózgu.
Polską edycję kampanii „Angina Awareness Initiative” („Poznaj swoją dławicę”) wspiera Polskie Towarzystwo Kardiologiczne.

Dławica piersiowa = dusznica bolesna

Dławica piersiowa, zwana również dusznicą bolesną, to zespół objawów wynikających
z ograniczonego dostarczania tlenu do mięśnia sercowego w stosunku do jego potrzeb.
W warunkach normalnych serce otrzymuje wystarczającą ilość tlenu i składników odżywczych poprzez tętnice wieńcowe, aby zapewnić jego właściwe funkcjonowanie. Jednak podczas zwiększonego zapotrzebowania na tlen, np. podczas wysiłku fizycznego lub w odpowiedzi na emocje, zwężenia w naczyniach wieńcowych mogą spowodować niewystarczający dopływ tlenu do mięśnia sercowego. Ten deficyt tlenu manifestuje się charakterystycznym bólem
w okolicy mostka, który jest często opisywany jako uczucie ucisku i jest typowy dla dławicy piersiowej.

Epidemiologia:

Choroba niedokrwienna serca należy do tzw. chorób cywilizacyjnych i występuje średnio
u około 20-40 osób na 1000. Zachorowalność wzrasta wraz z wiekiem: zazwyczaj pojawia się po 40. roku życia u mężczyzn i po 50. roku życia u kobiet. Według szacunków ekspertów, każdego roku w Europie na dławicę piersiową zapada od 2 do 4 osób na 1000 mieszkańców,
a choruje między 20 a 40 osób na 1000 mieszkańców. W Polsce z powodu dławicy piersiowej może cierpieć około 1,5 mln osób, a w USA nawet 8,5 mln osób. Niestety, wiele osób nie ma świadomości, że choruje i są to osoby niezdiagnozowane, nieujęte w statystykach.

Czynniki ryzyka:

Wystąpieniu dławicy piersiowej sprzyjają takie czynniki jak nadciśnienie tętnicze, palenie tytoniu, hipercholesterolemia, cukrzyca, otyłość, brak regularnej aktywności fizycznej, a także niezdrowy sposób odżywiania się: dieta z małą ilością warzyw i owoców, a bogata w tłuszcze pochodzenia zwierzęcego. 

Objawy dławicy piersiowej:

Najczęstszym symptomem dusznicy bolesnej jest dolegliwość bólowa, choć jej opis może różnić się między pacjentami. Chorzy często opisują ten ból jako piekący, duszący lub nawet ściskający. Charakterystyczny ból związany z dławicą piersiową lokalizuje się zazwyczaj za mostkiem i może rozpraszać się na lewą stronę ciała, obejmując szczególnie lewy bark, łopatkę oraz okolicę żuchwy. Chorzy często zgłaszają także uczucie duszności, palpitacje serca oraz uczucie niepokoju.

Prof. Piotr Jankowski, koordynator merytoryczny w Polsce międzynarodowej kampanii edukacyjno-informacyjnej „Poznaj swoją dławicę”, zwraca uwagę i uwrażliwia na nietypowe symptomy: „Jakiekolwiek dolegliwości w klatce piersiowej, w ramionach, w barkach bądź szyi, uczucie ciężaru, ucisku, pieczenia - to wszystko są stany, które powinny skłonić nas do pójścia do lekarza. Ale musimy wiedzieć, że dławica może mieć też nieoczywiste objawy - ból może pojawiać się także po prawej stronie klatki piersiowej albo pod mostkiem, niekoniecznie musi być związany z wysiłkiem fizycznym. Dolegliwości mogą przyjąć formę zadyszki, szybszego męczenia się niż jakiś czas temu, nagłego pogorszenia ogólnego stanu zdrowia, omdleń, palpitacji serca. Choroba może przybierać najróżniejsze maski i rozpoznanie bywa niełatwe”.

I opisuje jak wygląda postępowanie w celu zdiagnozowania pacjenta:

„Po pierwsze lekarz rozmawia o wszelkich dolegliwościach, innych schorzeniach, stosowanych lekach. Po drugie lekarz dokładnie bada pacjenta. A w dalszej kolejności często zleca badania laboratoryjne krwi, EKG, a w części przypadków zleca również inne badania, takie jak np. badanie echokardiograficzne serca, całodobowe monitorowanie EKG, test wysiłkowy,
a czasem również bardziej specjalistyczne badania i naturalnie wdraża odpowiednie leczenie”.

Leczenie dławicy piersiowej:

Terapia dławicy piersiowej skupia się głównie na leczeniu farmakologicznym, którego celem jest łagodzenie objawów choroby, poprawa jakości życia pacjentów oraz zapobieganie incydentom sercowo-naczyniowym, które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, włącznie z zgonem. W ramach leczenia dławicy piersiowej priorytetem jest kontrolowanie zmian zachodzących w naczyniach wieńcowych oraz zapobieganie sytuacjom, w których dochodzi do niedotlenienia mięśnia sercowego. W niektórych przypadkach, u pacjentów spełniających odpowiednie kryteria, stosowane jest leczenie interwencyjne, takie jak zabiegi rewaskularyzacyjne. Istotną rolę wspomagającą w terapii wszelkich schorzeń sercowo-naczyniowych, w tym również dławicy piersiowej, odgrywa profilaktyka. Przede wszystkim należy dążyć do zwalczania czynników ryzyka miażdżycy, leczenia chorób nasilających dławicę piersiową, takich jak niedokrwistość, nadczynność tarczycy, czy zaburzenia rytmu serca.

Co robić, by nie zachorować na dławicę piersiową?

·       Zachować zdrowy styl życia: Ważne jest, aby prowadzić zdrowy styl życia, który obejmuje regularną aktywność fizyczną, zdrową dietę i unikanie szkodliwych nawyków.

·       Unikać dymu tytoniowego: Ważne jest, aby unikać palenia papierosów oraz narażania się na dym tytoniowy, ponieważ palenie jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób serca, w tym dławicy piersiowej.

·       Stosować regularną aktywność fizyczną: Warto poświęcić codziennie 20-30 minut na umiarkowany wysiłek fizyczny, który wywołuje lekką zadyszkę. Regularna aktywność wzmacnia serce i układ krążenia.

·       Wdrażać zdrową dietę: Dieta powinna być bogata w produkty pochodzenia roślinnego, ograniczać tłuszcze pochodzenia zwierzęcego i unikać produktów wysoko przetworzonych. Warto również unikać nadmiaru słodyczy i gazowanych napojów słodzonych.

·       Pamiętać o badaniach profilaktycznych: Regularne badania profilaktyczne, takie jak pomiar wagi, ciśnienia tętniczego oraz stężenia cholesterolu i glukozy we krwi, mogą pomóc w wykryciu wczesnych objawów chorób serca i dławicy piersiowej.

Tydzień Świadomości Dławicy Piersiowej w Polsce (18-24 września 2023).

W ramach kampanii organizatorzy przygotowali szereg działań, których głównym celem jest skupienie uwagi na problemie zdrowotnym, jaki stanowi dławica piersiowa. Intencją jest edukacja społeczna przede wszystkim na temat objawów i konieczności reagowanie
w przypadku ich wystąpienia, ponadto promocja profilaktyki oraz zdrowego stylu życia.

Mieszkańcy 15 miast w Polsce (Warszawa, Kraków, Łódź, Wrocław, Poznań, Gdynia, Białystok, Katowice, Chorzów, Bytom, Siemianowice Śląskie, Mysłowice, Piekary Śląskie, Zabrze, Tarnowskie Góry), podróżujący środkami komunikacji miejskiej (autobusy/tramwaje) w dniach od 18 do 24 września, będą mieli możliwość obejrzenia krótkiego spotu edukacyjnego na temat dławicy piersiowej, który będzie wyświetlany na nośnikach reklamowych. Dodatkowo, organizatorzy zaplanowali zintensyfikowane działania medialne, których celem jest przybliżanie tematyki związanej z dusznicą bolesną.