Profilaktyka raka szyjki macicy to wspólna sprawa

Walka z rakiem szyjki macicy stanowi niebagatelne wyzwanie dla współczesnej medycyny. Ten nowotwór zajmuje trzecie miejsce po raku piersi i płuc wśród nowotworów złośliwych pod względem częstotliwości występowania u kobiet na świecie. Każdego roku u ok. 60 tysięcy Europejek diagnozuje się raka szyjki macicy i co roku nowotwór ten zabija ok. 30 tysięcy z nich. Dzieje się tak, gdyż w wielu krajach kobiety nadal są pozbawione dostępu do skutecznych programów badań przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy oraz szczepień przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego.  Także w Polsce sytuacja wydaje się być poważna. Rak szyjki macicy jest czwartym pod względem częstości występowania nowotworem złośliwym rozpoznawanym u kobiet w naszym kraju. Polska zajmuje niechlubne czołowe miejsce wśród krajów Unii Europejskiej pod względem liczby zachorowań na raka szyjki macicy rocznie. Każdego roku w Polsce ok. 4000 kobiet dowiaduje się, że ma raka, a ok. 1700 umiera z powodu raka szyjki macicy. W 2010 roku rak szyjki macicy był drugą co do częstotliwości przyczyną zgonów wśród Polek w wieku 35 - 44 oraz 50 - 54 lat. Co więcej, w ostatnich latach obserwuje się też wzrost zachorowalności w młodszej grupie wiekowej kobiet:
30 - 39 lat. Według szacunków, około połowa osób aktywnych seksualnie zostaje zainfekowana wirusem brodawczaka ludzkiego. 80 procent kobiet przynajmniej raz w życiu przechodzi zarażenie onkogennym typem wirusa HPV, przy czym większość z nich zostaje zakażona przed ukończeniem 50 roku życia. Choć infekcja HPV jest nieodzownym warunkiem do tego, by rozwinął się rak szyjki macicy, to na szczęście nie u każdej z zarażonych kobiet dochodzi do rozwoju zmienionych chorobowo komórek.

Profilaktyka ratuje życie. Wstyd szkodzi najbardziej.

W Polsce, mimo podejmowanych działań i akcji promujących profilaktykę raka szyki macicy, nadal stosunkowo niewiele kobiet korzysta z bezpłatnych, profilaktycznych badań przesiewowych (jedynie około 25% kobiet w wieku 25-59 lat). Głównym problemem takiej „dramatycznej sytuacji” według Ministerstwa Zdrowia jest niska zgłaszalność kobiet na badania profilaktyczne. Mimo licznych działań edukacyjnych podejmowanych w ramach zwalczania raka szyjki macicy, Polki wciąż niechętnie wykonują regularne badania cytologiczne, nawet jeśli dostaną zaproszenia na bezpłatne badania. W latach 2007 - 2009 tylko 1/4 kobiet skorzystała z zaproszeń na bezpłatne badania w ramach Programu Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy. Prawie 60 procent Polek za główną barierę uważa to, że nie rozmawiają z bliskimi kobietami na temat profilaktyki i badań profilaktycznych. Rozmowy na ten temat odbierają jako nienaturalne i traktują często w kategoriach tabu. Jedynie 40 procent młodych kobiet rozmawia z mamą o badaniach cytologicznych, połowa pań sama nie pyta bliskich, czy robią badania cytologiczne. Niezależnie od wieku, Polki odczuwają wstyd, zarówno te po 50 roku życia, jak i te młodsze – przed 30 rokiem życia.

Szczepienia przeciwko HPV – w trosce o zdrowie kobiet

Oprócz regularnych badań cytologicznych, bardzo ważnym elementem profilaktyki raka szyjki macicy są szczepienia. Szczepienie przeciwko wirusowi HPV jest rekomendowane przez polskich ekspertów i znalazło się wśród szczepień zalecanych w polskim Programie Szczepień Ochronnych (PSO⁾. Immunoprofilaktyka to efektywna metoda zapobiegania zakażeniu onkogennymi typami HPV, mogącymi doprowadzić do rozwoju raka szyjki macicy W Polsce są dostępne dwie szczepionki przeciwko HPV. Obydwie cechuje wysoki profil skuteczności_. Ich stosowanie może przyczynić się do obniżenia zachorowalności na raka szyjki macicy i zmniejszenia ryzyka wystąpienia stanów przednowotworowych związanych z HPV. Wysoki profil bezpieczeństwa szczepień przeciwko wirusowi HPV podkreślają takie organizacje, jak Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), Międzynarodowa Federacja Położników i Ginekologów (FIGO) czy Paul-Ehrlich Institut (PEI). Mimo iż coraz więcej lekarzy w Polsce zaleca szczepienia dziewcząt przeciwko HPV, wciąż wielu rodziców waha się, czy zaszczepić swoje dzieci. Głównej przyczyny ich niezdecydowania można doszukiwać w braku rzetelnej wiedzy na temat profilaktyki HPV. Dlatego tak istotna jest rola środowisk medycznych, organizacji oraz rodziców, którą warto podkreślać zwłaszcza podczas trwającego Europejskiego Tygodnia Profilaktyki Raka Szyjki Macicy.