Szacuje się, że choroby rozwijające się na tle miażdżycy, takie jak zawał serca i udar mózgu odpowiadają za blisko 40 proc. zgonów u mężczyzn w Polsce[1], a głównymi przyczynami ich występowania są: palenie papierosów, nieprawidłowa dieta, otyłość i mała aktywność fizyczna. W jaki sposób dbać o prawidłowe funkcjonowanie naszego serca i dlaczego regularne badania należą do podstawowych elementów ochrony naszego zdrowia – odpowiada Joanna Pietroń, lekarz internista Centrum Medycznego Damiana oraz Damian Janikowski – zawodnik MMA, uczestnik i brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w Londynie.

Miej rozum – chroń serce

Serce należy do najważniejszych organów wewnętrznych naszego organizmu. Stanowi swoisty „punkt dowodzenia”, odpowiadając za prawidłową dystrybucję krwi do wszystkich narządów i tkanek. Właściwa praca serca jest niezbędna dla naszego życia, dlatego powinniśmy właściwie o nie dbać i minimalizować negatywne czynniki, które wpływają na jego funkcjonowanie.

Bardzo często nawet nie zastanawiamy się na jak duże obciążenia narażone jest nasze serce. Stres, brak aktywności fizycznej, zła dieta, nadwaga, uwarunkowania genetyczne, nadciśnienie – to tylko nieliczne elementy, które negatywnie wpływają na jego pracę. Wielokrotnie również bagatelizujemy pojawiające się symptomy chorobowe, takie jak ból w okolicy serca, podwyższone ciśnienie krwi, duszność, zaburzenia rytmu serca. To przyczynia się do osłabienia naszego serca, które staje się bardziej podatne na wszelkie negatywne czynniki. Zasada jest prosta – zdrowe serce, to dobrze działająca pompa, która zapewnia prawidłowy transport tlenu po całym naszym organizmie, a tlen jest przecież niezbędny dla właściwej pracy komórek. Jeżeli chociaż jeden element z tej kardiologicznej układanki nie funkcjonuje prawidłowo, mówimy o zaburzeniach, które mogą być niebezpieczne dla naszego życia, zmniejszając jego jakość, a w niektórych przypadkach prowadząc nawet inwalidztwa – mówi Joanna Pietroń, lekarz internista z Centrum Medycznego Damiana. Regularne badanie naszego serca nie wymaga od nas dużej ilości czasu – podstawowe badania laboratoryjne, mierzenie ciśnienia tętniczego czy sprawdzanie tętna w domowym zaciszu, wnikliwa obserwacja objawów wysyłanych ze strony organizmu i ich niebagatelizowanie – to podstawowe, ale niezwykle istotne działania. Pamiętajmy, ze główne czynniki ryzyka chorób serca możemy „modyfikować”, jednak wcześniej powinniśmy je dokładnie poznać i omówić podczas wizyty u specjalisty. Należy przy tym zaznaczyć, że niezależnie od tego, że na co dzień czujemy się dobrze, przynajmniej raz w roku powinniśmy odwiedzić gabinet lekarza rodzinnego, a raz na dwa lata kardiologa. Pamiętajmy również, że osoby powyżej 50. roku życia oraz wszyscy ci, którzy posiadają w historii rodzinnej przypadki chorób układu sercowo-naczyniowego powinni przeprowadzać specjalistyczne konsultacje kardiologiczne nie rzadziej niż raz w roku. W ten sposób możemy odpowiednio zadbać o serce, zmniejszając dzięki temu ryzyko wystąpienia groźnych problemów sercowo-naczyniowych – dodaje.

Do podstawowych badań kardiologicznych należą: EKG spoczynkowe, czyli graficzny zapis aktywności elektrycznej serca i EKG wysiłkowe zwane potocznie „próbą wysiłkową”. Badania te pozwalają ocenić pracę serca, zarówno podczas codziennego funkcjonowania, jak i w czasie wysiłku fizycznego.

Czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal?

Choroby związane z postępującą miażdżycą naczyń krwionośnych (w tym serca) przez długi czas mogą nie dawać zauważalnych objawów. Czynniki negatywne dla naszego zdrowia z biegiem lat, kumulują się, uszkadzając naczynia krwionośne serca, nerek, mózgu i tętnic kończyn dolnych. Ponieważ choroba może rozwijać się niezauważalnie, powinniśmy regularnie kontrolować nasze zdrowie, zwłaszcza jeżeli nasz organizm często jest eksploatowany i narażony na stres (np. podczas realizacji pasji czy fizycznej aktywności zawodowej).

Codzienne, intensywne treningi wymagają szczegółowego planu, który jako zawodowy sportowiec, muszę dokładnie realizować. Jednak, nawet najlepszy plan nie zostanie wykonany, jeżeli będą ograniczały nas dolegliwości zdrowotne. Kiedyś bardzo rzadko zastanawiałem się nad funkcjonowaniem narządów wewnętrznych organizmu, jednak kariera sportowa pokazała mi, jak poziom zdrowia przekłada się na osiągane przeze mnie wyniki. Niemal każdy z nas – mężczyzn uprawiających regularnie jakąś dyscyplinę sportu – doskonale wie, że złe samopoczucie wyraźnie zmienia jakość i poziom zadowolenia z treningu. Dlatego, od wielu lat, szczególną uwagę przykładam do badań kardiologicznych, zwłaszcza EKG, które pozwalają wykryć i skutecznie leczyć wszelkie symptomy chorobowe serca i naczyń krwionośnych. Prawidłowa praca tych części naszego organizmu to nie tylko klucz do osiągania satysfakcjonujących wyników sportowych, ale przede wszystkim szansa na poprawę naszego stanu zdrowia – mówi Damian Janikowski, zawodnik MMA, uczestnik i brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w Londynie.

Chociaż wysiłek fizyczny ma pozytywny wpływ na funkcjonowanie naszego serca, nie daje gwarancji zdrowia. Choroby kardiologiczne mogą wynikać z wielu czynników (stresu, korzystania z używek, braku aktywności fizycznej, nadwagi czy otyłości), dlatego warto pamiętać, że wszyscy znajdujemy się w grupie ryzyka. Dlatego regularne badania powinny stać się dobrym nawykiem dla nas i naszych najbliższych.