A florentynka, mimo wyjątkowej urody, posiadała objawy wskazujące na to, że jej zdrowie nie jest w najlepszym stanie. Po blisko pięciu stuleciach od powstania portretu okazało się, że Włoszka miała problemy z wysokim poziomem cholesterolu. Jakie były tego objawy?

Profesor anatomii patologicznej Vito Franco z Uniwersytetu w Palermo analizował dzieło da Vinci okiem medycznego eksperta. Podczas analizy portretu zwrócił uwagę na podskórne zgrubienia (określane jako xanthelasma) zlokalizowane w pobliżu lewego oka Włoszki, a także charakterystycznego tłuszczaka w okolicy ust. Zdaniem profesora te objawy są widocznym śladem zbyt dużej ilości cholesterolu we krwi i świadczą o zaawansowanym stadium choroby bohaterki portretu[1].

Prawdopodobnie Mona Lisa nie była świadoma, że opisane powyżej elementy wskazują na zaburzenia w obszarze gospodarki lipidowej. Czy żyjący obecnie ludzie potrafią określić symptomy charakterystyczne dla podwyższonego poziomu cholesterolu?

Objawy, których nie znamy

Niewłaściwy poziom cholesterolu przez długi czas może nie dawać żadnych objawów. Dopiero w momencie zbliżania się do wartości niebezpiecznych dla zdrowia, organizm wysyła nam wyraźne sygnały, szczególnie ze strony układu krążenia. Jednak aż co piąty Polak nie jest w stanie wskazać żadnych objawów typowych dla podwyższonego poziomu cholesterolu[2].

Jako główne symptomy wymieniamy przede wszystkim nadciśnienie (43% badanych), nadwagę, otyłość (35%), a także zmęczenie i senność (35%). Problem polega na tym, że wśród pierwszej trójki wskazujemy te schorzenia, których medycyna jednoznacznie nie wiąże z podwyższonym poziomem cholesterolu.

Najbardziej znanym, a jednocześnie prawidłowym objawem świadczącym o zaburzeniach w zakresie gospodarki lipidowej jest dla Polaków dotkliwy ból w nogach oraz skurcze (27% wskazań).  Równie często wspominamy o bólach w klatce piersiowej (23%), zaburzeniach pamięci i koncentracji (22%), zmianach na stopach oraz guzkach na ścięgnach Achillesa (14%). Objawy stwierdzone u Mona Lisy, czyli żółte zgrubienia na powiekach, zgięciach łokci oraz pod piersiami wymienia blisko 20% badanych. 

Na co zwrócić uwagę?

Wysoki cholesterol często nie daje o sobie znać, a my niejednokrotnie bagatelizujemy pierwsze sygnały wysyłane przez organizm. O tym, że nasza gospodarka lipidowa jest na niewłaściwym poziomie, dowiadujemy się wtedy, gdy ze względu na złe samopoczucie wykonujemy badania kontrolne zlecone przez lekarza pierwszego kontaktu. Zanim jednak trafimy do gabinetu lekarskiego, warto zwrócić uwagę na zmiany, które pojawiają się w naszym ciele i pogarszają komfort życia, miedzy innymi na ból nóg i skurcze łydek:

Dotkliwy ból w nogach i skurcze łydek – zwłaszcza w nocy, mogą być pierwszymi objawami zbyt wysokiego poziomu cholesterolu. Wszystko przez jego nadmierne gromadzenie się na ścianach tętnic. Cholesterol, przyczepiając się do naszych naczyń krwionośnych, blokuje przepływ krwi i uniemożliwia komfortowe wyprostowanie kończyn. Zmiany pojawiają się również w obrębie stóp, które stają się blade oraz chłodne. Warto obserwować, czy na naszym ciele, szczególnie w okolicach oczu i łokci, nie pojawiły się nienaturalne zgrubienia o żółtym zabarwieniu. W przypadku wystąpienia niepokojących zmian, powinniśmy skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu, który wskaże dalsze kroki postępowania - wyjaśnia Krzysztof Czerwiński, doradca medyczny marki Berimal, USP Zdrowie.

Poza kontrolą naszego stanu zdrowia i samopoczucia, warto również zatroszczyć się o najbliższych, zachęcając ich miedzy innymi do wykonania kontrolnych badań morfologicznych, prowadzenia aktywnego trybu życia, zmian w zakresie diety, a także stosowania odpowiedniej suplementacji wspierającej regulowanie poziomu cholesterolu.