Leki, szczepionki, krew i inne materiały biologiczne są niezwykle wrażliwe na wahania temperatury, a tym samym muszą być przechowywane oraz transportowane w ściśle określonych warunkach – ich monitorowanie jest konieczne w trybie 24/7, a więc także w soboty i niedziele. 

Do medykamentów, które szczególnie szybko mogą tracić swoje właściwości w wyniku przekroczenia zalecanych progów należą m.in.: 

● Leki cytostatyczne (przeciwnowotworowe) – wiele z nich powinno być przechowywane i transportowane wyłącznie w temperaturze od 2° do 8°C. Wykroczenia poza ten zakres mogą spowodować obniżenie bądź utratę skuteczności terapeutycznej farmaceutyków.

● Krew i preparaty krwiopochodne - konieczność ich stałego monitorowania przez placówki medyczne jest ściśle określona i wymagana przepisami prawa.

W razie kontroli, polskie szpitale i inne podmioty lecznicze powinny  przedstawić historię przechowywania lub transportu poszczególnych medykamentów. Najczęściej korzystają one obecnie z termometrów wymagających „ręcznej” ewidencji warunków  lub rejestratorów temperatury, które należy  podłączyć do komputera, aby dokonać odczytu. Nadzór łańcucha chłodniczego może być jednak w pełni zautomatyzowany, nie wymagając stałego zaangażowania personelu – zespół podejmuje odpowiednie działania dopiero wtedy, gdy wystąpi sytuacja alarmowa. 

Monitoring temperatury w szpitalu – wczoraj a dziś 

Autorski system monitoringu temperatury, który działa w technologii M2M (machine to machine) opracowała polsko-francuska firma Blulog. Rejestratory wielkości karty kredytowej wykonujące pomiary co 10 minut, jednorazowa bateria na cały czas pracy, szyfrowanie danych magazynowanych w intuicyjnej aplikacji oraz gwarancja dokładności odczytów temperatury w całym zakresie pracy – tak w skrócie prezentuje się rozwiązanie wprowadzone na rynek przez Polaków. 

Nowoczesny system bezprzewodowego monitoringu temperatury od Blulog został właśnie, po raz pierwszy w branży, kompleksowo wdrożony w Dolnośląskim Centrum Onkologii (DCO) we Wrocławiu. Dotychczasowy nadzór warunków przechowywania medykamentów w szpitalu opierał się na:

● konieczności ciągłego angażowania personelu w mechanizmy kontrolne,

● „ręcznym” tworzeniu raportów, 

● znacznie ograniczonej możliwości centralnego nadzoru nad wszystkimi obszarami szpitala.

Co więcej, dotychczasowe rozwiązania termometryczne stosowane stacjonarnie w placówce były uciążliwe w transporcie. W przypadku potrzeby przetransportowania produktów termolabilnych na dłuższym dystansie zapewnienie odpowiedniego nadzoru nad warunkami  temperaturowymi było bardzo trudne. 

Od niedawna,  dzięki zastosowaniu kompleksowego systemu monitorowania opracowanego przez firmę Blulog, leki cytostatyczne sporządzane w Pracowni Przygotowywania Leków Cytostatycznych DCO są dostarczane do pobliskiego Szpitala Klinicznego nr 1 we Wrocławiu w warunkach ściśle kontrolowanych i udokumentowanych. Nowy system pozwala także na w pełni zautomatyzowany nadzór nad warunkami transportu produktów leczniczych do fili zamiejscowych DCO - w Legnicy (ponad 70 km) oraz w Jeleniej Górze (ponad 110 km). Dzięki wdrożeniu, szpital może tym samym gwarantować utrzymanie najwyższej jakości przewożonych preparatów. 

Wdrożenie kompleksowego systemu monitorowania temperatury od Blulog pozwala DCO obecnie:

● szczegółowo monitorować i analizować warunki w każdym „wrażliwym” obszarze szpitala - począwszy od magazynów aptecznych, poprzez oddziały szpitalne, pracownie diagnostyczne, blok operacyjny, gabinety i poradnie, po laboratorium. System nadzoruje też warunki w szpitalnej serwerowni;

● wdrożyć nowe standardy - personel odpowiedzialny za skuteczność leków zyskał nowe narzędzie monitorowania, otrzymując dane pozwalające optymalizować pracę urządzeń chłodniczych i klimatyzatorów; 

● lepiej wykorzystać zasoby ludzkie – personel dotychczas odpowiedzialny za nadzór nad warunkami przechowywania zyskał więcej czasu.; 

Piotr Steciwko, mgr farm., z-ca Kierownika Apteki Szpitalnej, Dolnośląskiego Centrum Onkologii we Wrocławiu:  - Mamy stały dostęp do bieżących danych oraz historii pomiarów, dzięki czemu doskonale  wiemy, w jakich dokładnie warunkach znajdowały się leki przez cały okres od momentu ich dostarczenia do szpitala po chwilę podania pacjentowi. Zagwarantowanie najwyższej jakości terapii pacjentów jest w naszej placówce absolutnym priorytetem, a zapewnienie prawidłowości warunków przechowywania i transportu produktów w tej terapii stosowanych może znacząco wpływać na osiągane efekty. Co równie ważne, obsługa systemu nie sprawia personelowi żadnych problemów, a uzyskane informacje pozwalają nam na optymalizowanie pracy urządzeń chłodniczych i klimatyzatorów dla zapewnienia stałych oraz prawidłowych warunków przechowywania.

Machine to machine – jak to działa?

Dla zachowania pełnego bezpieczeństwa danych system dostarczany przez Blulog jest całkowicie zabezpieczony i zaszyfrowany, odporny na wszelkie manipulacje osób postronnych. Z punktu widzenia szpitala, nowe rozwiązanie jest też bardziej ergonomiczne. Bez zwiększania dotychczasowych procedur i zaangażowania personelu uzyskano bowiem możliwość kompleksowego nadzoru, w tym dostęp do szczegółowej ewidencji dokładnych odczytów temperatur w krótkich przedziałach czasowych.

Jérémy Laurens, Dyrektor Sprzedaży i Marketingu Blulog: - Nasze rejestratory mierzą temperaturę z dokładnością +/- 0,2°C w zakresie od 0 do 30°C oraz +/-0,4°C w pozostałym przedziale. Użytkownik ma możliwość wyboru zakresu temperatur, o których przekroczeniu system automatycznie poinformuje. Szczegółowe dane są zbierane na bezpiecznym serwerze, a system samoczynnie generuje raporty oraz wykresy. Istotną zaletą jest otrzymywanie przez użytkownika powiadomień o sytuacjach wystąpienia jakichkolwiek odchyleń w pracy systemu.

Monitoring temperatury odbywa się dzięki wykorzystaniu dwóch technologii: 

• NFC (krótko zasięgowy przesył danych –  używany w płatnościach zbliżeniowych), wykorzystywany w DCO podczas transportu leków. Informacja o przerwaniu łańcucha chłodzenia jest przekazywana za pośrednictwem diod.

• RF/NFC (wzbogacony o radiową transmisję danych), zastosowany na terenie szpitala.  W przypadku przekroczenia zakresu temperatur, system natychmiast wysyła SMS lub e-mail do wskazanej osoby.

Odczytu pomiaru zawsze można też dokonać ręcznie, przy użyciu smartfona wyposażonego w dedykowaną aplikację.

Leszek Żukrowski, Dyrektor ds. Rozwoju Blulog: - Współpraca z Dolnośląskim Centrum Onkologii pozwoliła wypracować nową jakość termometrii w szpitalnictwie. Mamy już sygnały, że implementacja może być postrzegana  przez branżę  jako nowy standard nie tylko w skali kraju, ale również w Europie. Zbudowana infrastruktura  pozwala na wdrożenie  kolejnych funkcjonalności, ukierunkowanych na automatyzację procesów. Zaprezentowanie rozwiązanie to przykład nowego modelu biznesowego, wpisującego się  także w  Industry 4.0.