Istnieje kilka teorii powstawania kamicy układu moczowego. Kamienie najczęściej tworzą się z substancji chemicznych stanowiących prawidłowy bądź patologiczny składnik moczu. W ostatnich latach obserwuje się wzrost zapadalności na to schorzenie. O częstości występowania kamicy nerkowej decydują między innymi warunki środowiskowe, nieprawidłowe nawyki żywieniowe, epidemia otyłości, niedostateczna ilość spożywanych płynów, przyjmowanie niektórych leków (np. topiramat stosowany w leczeniu padaczki) lub preparatów wielowitaminowych.

Według danych z londyńskiego Centrum Profilaktyki i Leczenia Kamicy Układu Moczowego obniża się zdecydowanie wiek chorych, u których stwierdza się po raz pierwszy złóg. Niekiedy już u niemowląt rozpoznaje się kamicę nerkową. Do niedawna kamicę układu moczowego rozpoznawano dużo częściej u mężczyzn niż u kobiet, jednak obecnie uważa się, że te proporcje zostały już wyrównane.

W zależności od rodzaju składu chemicznego tworzącego złóg (kamień) wyróżnia się kilka typów kamicy:

 

 

Początkom kamicy układu moczowego nie towarzyszą zwykle żadne objawy. Dopiero wtedy, gdy w nerkach lub przewodach moczowych zgromadzi się piasek, pojawia się ból przy oddawaniu moczu. Kiedy kamień nerkowy zaczyna przesuwać się z nerki do moczowodu, ból staje się trudny do zniesienia, promieniuje w dół brzucha i krocza. To typowy atak kolki nerkowej. Jeżeli kamień utknie w moczowodzie i zablokuje go, w nerce dochodzi do zastoju moczu.

Najczęściej obserwowanymi i zgłaszanymi objawami u chorych z kamicą nerkową są:

Niekiedy występują również nudności lub wymioty. Kamicy układu moczowego może także towarzyszyć infekcja dróg moczowych. Wówczas do objawów dołączają się jeszcze: pieczenie przy mikcji oraz stany podgorączkowe.

 

Diagnostyka kamicy nerkowej oparta jest na badaniach laboratoryjnych i obrazowych. Do badań laboratoryjnych należy zaliczyć:

Badania obrazowe to przede wszystkim USG układu moczowego, które stanowi podstawę do rozpoznania kamicy czy nefrokalcynozy. Inne badania wykorzystywane w diagnostyce kamicy to: zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej, urografia czy bezkontrastowa spiralna tomografia komputerowa.

Leczenie kamicy nerkowej możemy podzielić na zachowawcze oraz urologiczne (zabiegowe). Leczenie zachowawcze oparte jest na:

Leczenie zabiegowe (urologiczne) znajduje natomiast zastosowanie przy usuwaniu dużych złogów, będących niekiedy odlewem miedniczki nerkowej bądź utrudniających spływ moczu z nerki.

Kamica układu moczowego jest schorzeniem wyraźnie uzależnionym od codziennej diety. Statystycznie nawet w 40% przypadków kamica nerkowa jest schorzeniem nawrotowym. Bez zmian w trybie odżywiania choroba będzie niestety powracała.

Kamica szczawianowo-wapniowa spowodowana jest między innymi nadmiernym spożyciem szczawianów lub ich nasilonym wchłanianiem w przewodzie pokarmowym. W tym typie kamicy nerkowej wskazane jest, więc ograniczenie w diecie produktów bogatych w szczawiany, takich jak: kapusta włoska, kakao, herbata, czy Coca-Cola i podobne napoje.

Kamica moczanowa najczęściej spowodowana jest spożywaniem produktów bogato purynowych. Wskazane jest, więc ograniczenie w diecie podaży puryn, czyli wywarów mięsnych, tłustych ryb czy podrobów.

 

W każdym przypadku kamicy nerkowej i zapobieganiu jej nawrotom zawsze wskazana jest obfita podaż płynów. Najlepsze są w tym przypadku starannie dobrane wody źródlane, których w Polsce mamy akurat pod dostatkiem.

 

Badania  

Aby podczas wizyty lekarz nefrolog lub lekarz urolog mógł dokonać prawidłowej diagnozy i zaordynować odpowiednie leczenie, potrzebne są przynajmniej:

Potrzebne będzie również wykonanie badania USG układu moczowego. 

 

Z leczeniem kamicy ukladu moczowego na pewno nie można zwlekać i należy jak najszybciej wybrać się do lekarza. Choroba bywa bowiem zwykle bardzo bolesna, a nieleczona może prowadzić do jeszcze poważniejszych i przewlekłych chorób układu moczowego.