Wzrok jest jednym z pięciu zmysłów każdego człowieka. Niewątpliwie również, iż zapewne wielu zapytanych ludzi o zmysł, który mogliby uznać za najważniejszy oraz najbardziej niezbędny do prawidłowego funkcjonowania – wymieniliby wzrok na pierwszym miejscu. Nic zresztą dziwnego, gdyż wzrok jest pod wieloma względami najważniejszy dla nas jako ludzi – nie tylko do pracy i nauki, lecz także praktycznie do każdej z podstawowych czynności życiowych w aktywności człowieka. Niestety jednak nie wszyscy mogą poszczycić się dobrym wzrokiem, a są wśród nas też tacy, którzy wręcz nie widzą wcale. Jednak złe widzenie jako takie zawsze – jak zresztą wszystko na tym świecie – pojawia się jako skutek, natomiast  zawsze ma jakąś przyczynę.

Przyczyny problemów ze wzrokiem można podzielić zasadniczo na trzy kategorie: pierwsza, to wady wrodzone, druga – na skutek wypadku, natomiast trzecia – to choroby oczu (które zresztą pośrednio wynikać mogą i z tych dwóch pierwszych przyczyn, ale to inna kwestia). Skupmy się zatem na chorobach oczu, a dokładniej na jednej z nich, która to  jest niestety najczęstszą przyczyną ślepoty w krajach rozwiniętych. Tą chorobą jest jaskra. Na jaskrę najczęściej zapadają osoby w wieku średnim oraz podeszłym, lecz niestety niejednokrotnie dotyczy ona również osób młodych, a wręcz bardzo młodych: nastolatków, dzieci, a nawet dopiero co urodzonych noworodków.

Jaskra to cichy zabójca dla Twojego wzroku! Dlaczego? Jest to niestety choroba bardzo podstępna, która w swojej najczęstszej formie, kiedy występuje jako jaskra prosta – może podczas cały okres trwania choroby nie spowodować dosłownie żadnego objawu! Jest to choroba, która po cichu, najczęściej bez wiedzy osoby chorej (szczególnie w jej początkowych stadiach, kiedy to osoba chora na jaskrę nie przeprowadza rutynowych badań okulistycznych) stopniowo niszczy nerw wzrokowy oraz zwojowe komórki siatkówki człowieka. Nerw wzrokowy stopniowo zamiera, a człowiek dosłownie ślepnie. Początkowo uszkodzone zostają obszary wysunięte najdalej od centrum widzenia, gdyż to właśnie one posiadają najmniej komórek nerwowych (bierze się to stąd, iż nim obszar dalej wysunięty od centrum pola widzenia, tym mniej komórek nerwu wzorkowego się w nim znajduje i tym łatwiej ulegają one destrukcji podczas procesu regresji jaskry – czyli destrukcji nerwu wzrokowego). Pole widzenia stopniowo zawęża się, aż zostaje jedynie środkowy obszar pola widzenia. W ostatniej fazie chory całkowicie traci wzrok.

Jaskra to choroba na chwilę obecną nieuleczalna. Celem leczenia jest zatrzymanie procesu niszczenia nerwu wzrokowego i utrzymanie choremu wzroku. Nerw wzrokowy jest nerwem nieregenerującym się, a naukowcy obecnie prowadzą badania nad sposobami jego regeneracji (odkrycie sposobu na to pomogłoby również ludziom chorym na stwardnienie rozsiane).

Warto zauważyć, iż nieleczona jaskra zawsze prowadzi do ślepoty i często jest tak, iż jeżeli chory zauważy znaczne pogorszenie wzroku jest już za późno. Dzieje się tak, gdyż człowieka mózg odbiera obraz z obojga oczu, przez to nawet jeśli są widoczne ubytki w polu widzenia w jednym oku człowiek potrafi nie dostrzec tego faktu przez bardzo długi czas. Dodatkowo mózg „pomaga” nam w zamaskowaniu braków w polu widzenia generując w mózgu obraz w taki sposób, iż nawet w przypadku bardzo dużego ubytku w polu widzenia pozostaje to niezauważalne.

Podsumowując jaskra to bardzo groźna, niebezpieczna choroba, która przez swoją „niewidoczność” jest wyjątkowo groźna. Warto zatem nie zapominać o kontrolnych badaniach okulistycznych, gdyż każdy okulista bez problemu jest w stanie rozpoznać nawet bardzo wczesne stadia choroby (o ile oczywiście przeprowadzi odpowiednie badania).  W szczególności, jeżeli jesteś w podwyższonej grupie ryzyka (o podwyższonych grupach ryzyka napiszę niebawem w innym artykule). Należy zawsze pamiętać o tym bardziej, iż przecież nasz jeden z najważniejszych, jak nie najważniejszy zmysł, a jego prawidłowe działanie to sprawa kluczowa dla niemalże każdego człowieka.