O tym, jak do nich nie dopuścić i co zrobić, aby zapobiec ich pogłębianiu, radzą Kamil Góra i Artur Grabowski – fizjoterapeuci z Centrum Ortopedii i Rehabilitacji ENEL-SPORT.

Na co dzień zapominamy o tym, jak ważna jest dbałość o prawidłową postawę. A przecież wady postawy to nie tylko skrzywienia kręgosłupa. Zalicza się do nich także płaskostopie, koślawienie kolan, a także wady w obrębie klatki piersiowej i barków. Skrzywienia kręgosłupa przekraczające 10° występują nawet u 1,5-3% populacji! Ich przyczyną mogą być zarówno czynniki zewnętrzne, takie jak np. niedostosowane siedzisko i biurko oraz złe nawyki, jak i wewnętrzne – napięcie mięśniowe i budowa ciała. Co ciekawe, najczęściej skoliozy mają podłoże nieznane (idiopatyczne).

Fizjoterapeuta czy lekarz?

Jak im przeciwdziałać? – Musimy zwracać uwagę jakie pozycje w ciągu dnia przyjmuje nasze dziecko przy odrabianiu lekcji, oglądaniu telewizora, czy korzystaniu z komputera. Najważniejsze jest, żeby dziecko nie przebywało zbyt długo w jednej pozycji, powinno ją zmieniać co 15 minut. Bardzo cenne są wszelkie pozaszkolne aktywności, które poprawią ogólną sprawność fizyczną, takie jak jazda na rowerze, basen, czy sztuki walki – mówią specjaliści z ENEL-SPORT.

Jeżeli nie mamy pewności, czy nasze dziecko ma prawidłową postawę, dobrze jest udać się do fizjoterapeuty, w celu skontrolowania całego ciała. Fizjoterapeuci dysponują szeregiem testów funkcjonalnych, które pomagają w ustaleniu przyczyny danej wady postawy i są w stanie określić słabe punkty, nad którymi należy pracować, aby wyeliminować lub ograniczyć rozwój wady. W przypadku skolioz warto przed wybraniem się do fizjoterapeuty pójść do lekarza i wykonać badanie RTG – dzięki temu specjalista w zakresie rehabilitacji jest w stanie określić poziom skrzywienia i lepiej dobrać określone ćwiczenia.

Niestety, w momencie, w którym fizjoterapeuta określi problem i zaleci ćwiczenia korekcyjne, powstaje kolejny problem – zachęcenie dziecka do ich wykonywania. Rodzice często narzekają, że trudno im zmobilizować dzieci do regularnych ćwiczeń korekcyjnych. – Nikt nie lubi wykonywać nudnych ćwiczeń, a dzieci tym bardziej. Ważne jest, aby dziecko miało odpowiednią ilość aktywności fizycznej w tygodniu (WF i dodatkowe zajęcia sportowe lub po prostu aktywność fizyczna z rodzicami). Dzieci bardzo lubią ćwiczyć na sali gimnastycznej, gdzie jest mnóstwo różnych przyrządów. Rehabilitacja dzieci to połączenie odpowiednio dobranych gier i zabaw, tak, żeby chętniej wykonywały ćwiczenia – radzą fizjoterapeuci.

Zadbaj o ruch

Najczęstszymi wadami postawy są: płaskostopie podłużne i poprzeczne, koślawienie kolan, skośnie ustawiona lub zrotowana miednica, boczne skrzywienie kręgosłupa jedno lub wielołukowe, plecy płaskie i plecy okrągłe. Każda z powyższych jest na swój sposób niebezpieczna, a to, jak wpływają na codzienne funkcjonowanie dziecka, w dużym stopniu zależy od ich nasilenia. Każda z wad powinna też zostać szybko zdiagnozowana i poddana terapii. W całym tym procesie bardzo ważna jest rola rodziców. – Rodzice powinni zachęcać swoje dzieci do aktywności fizycznej i pozwalać im na swobodną aktywność codzienną. Dzieci powinny mieć możliwość bycia w ruchu przez cały czas. Warto też pilnować, aby dziecko nie przebywało zbyt długo w ciągu dnia w jednej, skrzywionej pozycji – mówią specjaliści z Centrum Ortopedii i Rehabilitacji ENEL-SPORT.

Rodzice, którzy martwią się o kręgosłup swojego dziecka, często zastanawiają się, czy lepiej skorzystać z pomocy lekarskiej, czy też udać się bezpośrednio do fizjoterapeuty. – W takim przypadku obie ścieżki będą dobre. Jeśli zdecydujemy się na wizytę najpierw u fizjoterapeuty to ten będzie w stanie określić jak bardzo poważna jest dana wada postawy, zaleci odpowiednie ćwiczenia i terapię. Z kolei jeśli udamy się najpierw do lekarza to on przebada dziecko i zleci RTG, które pokaże nam dokładnie co dzieje się w kręgosłupie danego dziecka i skieruje na wizytę do fizjoterapeuty – mówią rehabilitanci.

Prawidłowe nawyki

Istnieje wiele metod pracy nad nieprawidłową postawą u dzieci. Rehabilitanci podkreślają, że najważniejsze jest, aby odpowiednie mięśnie wzmocnić, a odpowiednie rozluźnić i wydłużyć. Dobór ćwiczeń i metod powinien być zindywidualizowany dla każdego dziecka. Ponadto, ważne są ćwiczenia ogólnousprawniające i ćwiczenia świadomości ciała w przestrzeni, które mają nauczyć dziecko, jaka postawa jest prawidłowa.

Niezwykle ważne jest też zwrócenie uwagi na noszony przez dziecko tornister. Określa się, że waga plecaka nie powinna przekraczać 10-15% wagi dziecka, więc ważniejsze od samego tornistra jest to, co znajduje się w środku. Warto, żeby był wygodny dla dziecka i nie za duży, ponieważ im więcej miejsca, tym większa pokusa, żeby więcej rzeczy nosić ze sobą. A jakie powinno być biurko i krzesło przy których dziecko odrabia lekcje? – Najlepsze są regulowane, tak, aby dziecko mogło samo zmieniać pozycję przy biurku. Warto również od czasu do czasu zmieniać miejsce, w którym dziecko odrabia lekcje. Szczególną uwagę należy zwrócić też na to, żeby dziecko zbyt długo nie przebywało w jednej, usztywnionej pozycji – doradzają fizjoterapeuci.