Próchnica dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych, przy czym bardziej narażone są zęby mleczne i te, które dopiero wyrastają. Najczęściej pojawia się na powierzchniach zębów:

• trzonowych – w zagłębieniach i rowkach,
• stycznych – w tym trzonowych i siekaczy,
• trzonowych i siekaczy w okolicach przydziąsłowych (przyszyjkowych).

Uwaga! Próchnica może obejmować jeden ząb lub kilka zębów równocześnie.

Jak wygląda próchnica?

Powszechnie panuje błędne przekonanie, że próchnica to ciemne plamy na powierzchni zębów, które w konsekwencji prowadzą do ubytków. Z tego też względu kontrolne wizyty u dentysty bardzo często są zaniedbywane, a pacjent zgłasza się dopiero wówczas, gdy ząb jest już poważnie uszkodzony. Trzeba wiedzieć, że próchnicę potrafi rozpoznać wyłącznie stomatolog, a mogą o niej świadczyć nie tylko ciemne, ale też brązowe, żółte, kremowe, a nawet mlecznobiałe przebarwienia.

Jak powstaje próchnica?

W jamie ustnej żyje kilkaset bakterii, przy czym nie wszystkie są szkodliwe. Za próchnicę odpowiadają te, które tworzą płytkę nazębną ściśle przylegającą do powierzchni zębów. Podczas rozkładu cukrów bakterie wytwarzają kwasy organiczne obniżające naturalne pH w jamie ustnej, co prowadzi do demineralizacji szkliwa, najtwardszej tkanki zębów. Rozpuszczenie jonów wapnia prowadzi do rozpadu tkanki twardej, przebarwień, a następie ubytku próchnicowego.

Jakie są objawy próchnicy?

Przebarwienia to pierwsza oznaka próchnicy, jednak uszkodzeniu tkanek twardych towarzyszy również wrażliwość na słodkie pokarmy. Dlatego powinien to być sygnał, iż konieczna jest kontrolna wizyta u stomatologa, który określi, czy ból rzeczywiście powoduje próchnica, a także oceni stopień uszkodzenia zęba. W zależności od zaawansowania próchnicy stomatolog zaleci odpowiednie leczenie. W przypadku próchnicy początkowej, można zapobiec przekształceniu się przebarwienia w ubytek, stosując tzw.mineralizację. Stomatolog oczyszcza miejsce na powierzchni zęba, po czym aplikuje fluor w postaci lakieru lub żelu. Zabieg jest kilkakrotnie powtarzany do momentu, aż uszkodzone miejsce się zregeneruje. Ponadto sam pacjent jest zobowiązany do regularnego i konsekwentnego czyszczenia zębów pastą z fluorem, a w przypadku przebarwień w szczelinach międzyzębowych również nicią dentystyczną.

Jeśli próchnica początkowa przekształci się w ubytek, przenika przez twardą powłokę zęba do warstwy miękkiej. Wówczas pojawia się ból już nie tylko na słodkie pokarmy, ale też na bodźce termiczne tj. ciepło i zimno. W takiej sytuacji konieczne jest już borowanie i plombowanie, mające na celu zahamowanie procesu niszczenia zęba.

Jakie są przyczyny próchnicy?

Główną przyczyną próchnicy są bakterie, jednak jej powstawaniu sprzyja wiele czynników, w tym:

• nieprawidłowa higiena jamy ustnej, czego konsekwencją jest odkładanie się płytki nazębnej,
• nieprawidłowa dieta uboga w wapń, fluor i witamy,  o dużej zawartości cukrów,
• indywidualne uwarunkowania powodujące podatność tkanek zęba.