Co mogą oznaczać bóle stawów?

Kiedy żyjemy szybko często nie zauważamy drobniejszych dolegliwości lub sygnałów od naszego ciała. Zdarza się, że nie zdajemy sobie sprawy z jakiego powodu bolą nas plecy, czujemy naciągnięty mięsień lub po raz kolejny boli nas prawa kostka. Dowiedz się jakiego bólu i objawów nie można lekceważyć.  

Czym jest ból stawów?

Bóle stawów najczęściej objawiają się nadwrażliwością i bólem w okolicach stawów i otaczających go struktur np. ścięgien, więzadeł. Oczywistą przyczyną takich odczuć są kontuzje, dawne urazy lub zwykłe przeciążenie pewnych partii ciała. Czasem są to jednak bóle nie związane bezpośrednio ze stawem i mogą łączyć się z chorobami układu nerwowego, infekcją wirusową lub chorobami ogólnoustrojowymi.

Jeśli odczuwalny dyskomfort jest krótkotrwały to prawdopodobnym powodem jest przeciążenie lub nadmierne rozciągnięcie. Bardzo ważne jest aby nie lekceważyć często powtarzającego się bólu. Jeśli objawy nie mijają w ciągu kilku dni, a szczególnie jeśli towarzyszą mu gorączka, obrzęki stawów i inne niechciane aspekty, to należy bezzwłocznie udać się do lekarza.

Podstawowy podział objawów

Co oprócz przeciążenia może sygnalizować ból stawów? Powody możemy podzielić na zapalne i niezapalne. Niezapalne to oczywiście wszelkie uszkodzenia mechaniczne wywołane nadmiernym wysiłkiem fizycznym oraz urazami. Zapalne dolegliwości to stany zapalne tkanek stawów i okołostawowych. W drugim wypadku występuje obrzęk stawu a skóra która go otacza może być zaczerwieniona i cieplejsza od innych obszarów. Dodatkowo często odczuwamy problemy z ruchomością stawu.

Schorzenia stawów a grupa wiekowa

Schorzenia stawów bardzo często występują u osób starszych, u większości powodem jest choroba zwyrodnieniowa. Oznacza to spadek jakości oraz ilości chrząstki stawowej, która amortyzuje ruchy stawów oraz umożliwia swobodne ich działanie. Możemy to porównać do pewnego rodzaju uszczelki lub powłoki ochronnej dzięki której kości nie trą o siebie.

Z biegiem czasu uszkodzeniu ulegają również kości pod chrząstką stawową, torebki stawowe oraz ścięgna i mięśnie. Choroba zwyrodnieniowa najczęściej atakuje kolana, kręgosłup, stawy placów rąk i stóp oraz biodra. Dotyczyć może jednak każdego stawu i oprócz bólu objawia się ograniczoną ruchomością stawu. Jednak w tej kategorii wiekowej zdarzają się również inne zapalne schorzenia tych obszarów takie jak: polimialgia reumatyczna lub reumatoidalne zapalenie stawów. W pierwszym przypadku odczuwamy silne bóle mięśni szyi i karku oraz obręczy biodrowej i barkowej. W drugim towarzyszą nam objawy grypy takie jak zmęczenie, stan podgorączkowy, bóle mięśni i utrata apetytu a następnie sztywność stawów oraz ich obrzęk.

U osób młodszych przewlekłe bóle stawów z dodatkowymi objawami najczęściej sygnalizują zapalną chorobę stawów. Należy wtedy udać się do lekarza i rozpocząć diagnostykę. Często występuje idiopatyczne zapalenie tych części ciała. Rozpoczyna się przed 16 rokiem życia i trwa co najmniej 6 tygodni. Najbardziej charakterystycznym objawem jest sztywność poranna, często trudna do zauważenia. Drugim objawem są gorączki występujące w różnych porach doby oraz stany podgorączkowe.

Czy stawy bolą tylko na starość?

Najczęściej kojarzymy dolegliwości stawowe ze starością. Mimo iż duża cześć takich schorzeń faktycznie pojawia się po 50 roku życia to nie dotyczą one jedynie tej grupy wiekowej. Tego rodzaju bóle pojawiają się u osób, które pracują głównie w jednej pozycji, są otyłe lub wyczynowo uprawiają sport. Podczas wielu godzin pracy biurowej często przyjmujemy pozycje obciążające nasze stawy przez co odczuwamy potem duży dyskomfort chociażby w okolicach karku i szyi. Warto zwrócić uwagę na postawę naszego ciała na co dzień, podczas stania, chodzenia oraz siedzenia. Bez dbania o to oraz odpowiednią ilość ruchu możemy zacząć narzekać na bóle stawów  wcześniej niż myślimy. Najprostszą czynnością która może pomóc uniknąć nam dyskomfortu jest pamiętanie o zasadach ergonomii podczas pracy.

• Przedramiona położone na blacie
• Ekran na wysokości oczu
• Stawy kolanowe pod kątem prostym

Choroba zwyrodnieniowa stawów

Możemy podzielić ją na pierwotną oraz wtórną. W rodzaju pierwotnym przyczyny są nieznane, a objawy zwiększają się z wiekiem. Wtórna charakteryzuje się przyczynami pochodzącymi od urazu, zakażenia, wrodzonymi defektami budowy oraz innymi chorobami. Jest to bardzo powszechne schorzenie, które polega głównie na zmniejszeniu jakości i ilości chrząstki stawowej. Najczęściej pojawia się między 40 a 60 rokiem życia. W Polsce choruje na nią nawet 8 milionów pacjentów. Na osłabienie chrząstki stawowej może wpływać wiele czynników, najczęstsze z nich to otyłość, osłabione mięśnie przy stawach, częste przeciążanie stawów (np. podczas podnoszenia ciężkich przedmiotów), nadmierny wysiłek fizyczny oraz zaburzenia budowy stawu takie jak dysplazja biodra lub niestabilność stawu po urazie. Takie przypadłości są leczone za pomocą rehabilitacji, leczenie przyrządami ortopedycznymi lub, w najcięższych przypadkach, poprzez operację.

Reumatoidalne zapalenie stawów

To schorzenie jest również określane jako RZS lub gościec. Najpowszechniejszymi objawami są sztywność oraz obrzęk stawów rąk i stóp oraz ból. Przyczyną RZS jest proces zapalny wewnątrz stawu. Na początku schorzenia  występują objawy podobne do grypy, poczucie osłabienia, stany podgorączkowe, bóle mięśniowe oraz utrata apetytu. RZS jest chorobą niebezpieczną z powodu późnej obserwacji głównych objawów, może minąć nawet kilka miesięcy zanim dolegliwości staną się naprawdę dokuczliwe. Reumatoidalne zapalenie stawów może również prowadzić do uszkodzenia wielu narządów i wywoływać inne choroby takie jak miażdżyca, osteoporoza, anemia oraz problemy z wzrokiem nerkami i innymi narządami.

Polimialgia reumatyczna

Choroba występująca u osób w podeszłym wieku, raczej nie występuje przed 50 rokiem życia. Charakteryzuje się wcześniej wspomnianymi bólami mięśni obręczy barkowej, biodrowej oraz szyi i karku. Oprócz typowych objawów (poranna sztywność stawów, ból stawów, stan podgorączkowy itp.) często występuje obniżony nastrój oraz depresja. Częstość występowania choroby zwiększa się w raz z wiekiem, wykazana została również predyspozycja genetyczna a czynniki wzmagające jej występowanie to promieniowanie słoneczne oraz zakażenia wirusowe.

 Jakie badania przeprowadzić w celu ustalenia bólu stawów

Badania które pomagają ustalić schorzenie stawów są niezbędne do pełnej diagnozy. Najczęściej stosowane są badania obrazowe RTG i USG oraz badania laboratoryjne, zazwyczaj morfologie i OB. Bóle stawów czasem wymagają badania tomograficznego oraz punkcji stawu aby przeanalizować płyn stawowy.

Jak ograniczyć ból?

W przypadku bólu stawów możemy zastosować kilka najbardziej popularnych metod ograniczenia jego odczuwania. Jednak dokładne leczenie i diagnoza są niezbędne do wybrania kuracji. Aby ograniczyć ból tych części ciała możemy dany staw odciążać. W przypadku mocnego urazu po ustąpieniu największego dyskomfortu stosujemy później rehabilitację. Możemy również stosować okłady z lodu, które pozwolą zmniejszyć odczuwanie stanu zapalnego lub urazowego. Często stosujemy też leki przeciwbólowe, nie można jednak przekraczać dziennych dawek tych środków i jeśli po kilku dniach objawy nadal się utrzymują - udać się do lekarza.