Profilaktykę prostaty powinniśmy jednak traktować, tak jak każde inne, rutynowe badanie – mierzenie temperatury ciała czy ciśnienia tętniczego. Specjalista za pomocą prostych badań, takich jak USG czy analiza krwi, może szybko zdiagnozować i rozpocząć leczenie chorób układu moczowo-płciowego (w tym raka prostaty). O konieczności przeprowadzania badań profilaktycznych prostaty i trosce o własne zdrowie opowiadają lek. med. Joanna Pietroń, internista w Centrum Medycznego Damiana oraz Damian Janikowski, zawodnik MMA, były zapaśnik, uczestnik i brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w Londynie.

Czym jest prostata?

Prostata (zwana inaczej gruczołem krokowym) to jeden z elementów męskiego układu moczowo-płciowego. Umiejscowiona jest w miednicy mniejszej, poniżej pęcherza moczowego, a przez niego  przechodzi cewka moczowa. Gruczoł krokowy spełnia również bardzo istotne funkcje rozrodcze. Wytwarza bowiem specjalną wydzielinę, której skład warunkuje żywotność i ruchliwość plemników, a to bezpośrednio wpływa na płodność mężczyzny.

Wielkość gruczołu krokowego uzależniona jest od wieku mężczyzny – prawidłowy kształt i wielkość uzyskuje ok. 30 roku życia. Pierwsze badania profilaktyczne prostaty mężczyzna powinien wykonać już po przekroczeniu 20. roku życia i regularnie przeprowadzać nie rzadziej niż raz na dwa lata. Do gabinetu urologicznego należy niezwłocznie udać się w przypadku wystąpienia niepokojących objawów, takich jak:

·         problemy podczas oddawaniu moczu – ból przy jego oddawaniu i wszelkie zmiany – krwiomocz, białkomocz, ropa;

·         nietrzymanie moczu;

·         ból w okolicach prostaty.

Wśród mężczyzn powyżej 50. roku życia najczęściej następuje stopniowy rozrost prostaty, który może powodować dyskomfort podczas codziennego funkcjonowania (np. objawiający się zwiększoną częstotliwością oddawania moczu). Dlatego, mężczyźni w tej grupie wiekowej powinni przynajmniej raz w roku konsultować się z urologiem, który po przeprowadzeniu niezbędnych badań kontrolnych (m.in. USG, badanie krwi – stężenie PSA), zarekomenduje odpowiednie leczenie farmakologiczne.

Strach na wielkie oczy

Powyższe przykłady pokazują, że regularnym, profilaktycznym badaniom prostaty powinni poddawać się zarówno młodzi, jak i starsi mężczyźni. Dlaczego jednak wciąż tak mało z nas decyduje się na wizytę u specjalisty? Do najważniejszych czynników, które skutecznie zniechęcają nas do wizyty w poradni specjalistycznej, należą strach i wstyd przed przeprowadzeniem badań kontrolnych. Wielu mężczyzn w pełni świadomie odkłada w czasie konsultację urologiczną, aż do momentu, kiedy staje się ona koniecznością ze względu na uciążliwe dolegliwości chorobowe (problemy z prawidłowym oddawaniem moczu oraz ból w okolicach prostaty, często połączone nawet z nudnościami i zawrotami głowy).

Wielu z nas – mężczyzn rezygnuje z badań profilaktycznych prostaty z powodu strachu i wstydu przed urologiem. Sam zaliczałem się do tej grupy, jednak od pewnego czasu regularnie korzystam z konsultacji specjalistycznych. Zrozumiałem, że wstyd nie jest dobrym doradcą – jeżeli potencjalne objawy chorobowe się rozwiną i dadzą o sobie znać, może być za późno na skuteczne i właściwe leczenie – mówi Damian Janikowski, zawodnik MMA, uczestnik i brązowy medalista w zapasach podczas Igrzysk Olimpijskich w Londynie.

Dostęp do tych badań nie jest zarezerwowany wyłącznie dla sportowców  – komentuje lek. med. Joanna Pietroń, internista w Centrum Medycznym Damiana. Może a raczej powinien przeprowadzić je każdy mężczyzna, niezależnie od prowadzonego stylu życia i rodzaju aktywności zawodowej. Zaburzenia związane z prostatą są niezwykle niebezpieczne dla zdrowia i życia – np. mogą doprowadzić do niepłodności, popsuć radość i jakość życia a w skrajnych przypadkach nawet być przyczyną zgonu – dodaje.

Częstotliwość obowiązkowych badań profilaktycznych gruczołu krokowego uzależniona jest od kilku czynników. Mężczyźni powyżej 50. roku życia powinni przeprowadzać badania przynajmniej raz w ciągu roku, podobnie osoby, które w rodzinie posiadają przypadki osób chorych na nowotwór prostaty. Natomiast młodsi (w wieku od 20 do 49 lat) powinni poddawać się badaniom nie rzadziej niż raz w ciągu dwóch lat.

Codzienna profilaktyka prostaty

Współczesna medycyna oferuje szeroki zakres badań profilaktycznych, pozwalających na szczegółową i specjalistyczną diagnostykę chorób dotyczących gruczołu krokowego. Mimo dużej dostępności możliwości medycznych, mężczyźni mogą również prowadzić codzienną, „domową” profilaktykę gruczołu krokowego. Chociaż nie mamy pełnego wpływu na pojawienie się i rozwój ewentualnej choroby, możemy wypracować nawyki, które zmniejszą ryzyko ich wystąpienia.

Aktywność fizyczna to tylko jeden z punktów, który pomoże w codziennej profilaktyce prostaty. Niezwykle istotna jest również odpowiednie odżywianie się – powinniśmy zrezygnować ze spożywania przetworzonych produktów, zawierających dużą ilość cukrów prostych, a naszą dietę wzbogacić rybami, owocami morza, owocami i warzywami. Ponadto, nasze posiłki powinny zawierać duże ilości błonnika, białka oraz pierwiastków, takich jak sód, cynk i potas. Istotnym elementem jest również rezygnacja z używek – dodaje Joanna Pietroń.

Jak widać, prawidłowe funkcjonowanie prostaty uzależnione jest od dwóch czynników – właściwego stylu życia (aktywność sportowa, odpowiednia dieta, rezygnacja z używek) oraz regularnych konsultacji specjalistycznych. Tak niewiele potrzeba, aby zapewnić sobie „towarzystwo” zdrowia i dobrego samopoczucia.